0

BİZİ TAKİP EDİN

Masal Nedir, Masal Terapisi Neden Önemlidir?

Çocuk ruh sağlığı alanında uzman kişilerin en sık kullandıkları psikoterapi yöntemlerinden biri masal terapisidir. Bu yazımızda masal nedir ve masalın özellikleri nelerdir konusuna değinerek masalı hem sözlü edebiyat ürünü hem de terapötik bağ kurma aracı olarak ele aldık. Böylece masal terapisi neden önemlidir daha iyi anlaşılacaktır.

“Bir varmış bir yokmuş”, ”padişahlar ülkesi”, “develer tellal pireler berber iken”… Bu tekerlemeler size de tanıdık geliyor öyle değil mi? Hepimiz masallarla büyüdük. Toplum ve çağ değişse de masallar aynı öneme sahip olmaya devam etti. Öyle ki masallar çağdaş yaklaşımları takip eden terapistler için çok değerli bir psikoterapi yöntemi oldu.

Edebiyat Ürünü Olarak Masal Nedir?

Masal gerçek dışı dünyanın aktarıldığı bir anlatı türüdür. Çoğunlukla halkın oluşturduğu, sözlü yayılan anlatı türüne masal denir. Türk edebiyatında masalın yeri büyüktür. Çocuk edebiyatının değerli eserleri olan masallar, sağlıklı ve normal gelişim gösteren çocuklar için psikolojik bir ihtiyaçtır.

Masalın Özellikleri Nelerdir?

Masallar için aslında sanat eseri ifadesini kulanmamız yanlış olmayacaktır. Nitekim masallar toplumsal değerlerin bir yansımasıdır. Çocuklara iyi ile kötü, ödül ile ceza arasındaki ayrımı öğretir ve çocukları iyilik yapmaya, iyi insan olmaya teşvik eder. Masal türünün yapı ve işlev bakımından özellikleri şöyledir:

  • Masallarda olaylar, tekerleme veya döşeme olarak adlandırılan “evvel zaman içinde, kalbur saman içinde” gibi ifadeleriyle başlar. “Onlar ermiş muradına…” gibi ifadelerle son bulur.
  • Mitolojiye ve halk kültürünün alanlarına işaret eden sayılar (3,7,40) kullanılır.
  • Düz yazı türünde olmakla birlikte Türk masallarında manzum türü de kullanılır.
  • Yer ve zaman kavramı belli değildir.
  • Anlatımda geniş zaman veya öğrenilen geçmiş zaman kipi kullanılır.
  • Masallar evrensel özellikler taşır.
  • Mani, fıkra gibi diğer halk edebiyatı ürünleri yer alan masal örnekleri de vardır.
  • Dini ve milli öğeler içermez; fakat istisnalar da vardır.

Masalın Bölümleri Nelerdir?

Masallar, beş bölümden oluşur. Anlatıcının tercihine göre uzunluğu değişkenlik gösteren tekerlerlemelerle başlar. Masalın bölümleri şöyledir: Döşeme, serim, düğüm, çözüm, iyi dilekler. Masallarda kötüler cezasını bulur, iyiler ödüllendirilir.

Masal Türleri Nelerdir

Türk halkbilimcisi Pertev Naili Boratav masalı üslup, yapı ve konu bakımından beş farklı şekilde kategorize etmiştir. Buna göre masal türleri şunlardır: Hayvan masalları, güldürücü masallar, olağanüstü masallar, yalanlamalar ve zincirleme masallar, fıkra ve latifeler. İlk masal örnekleri, Binbir Gece Masalları ve eski Yunan mitolojisindeki Ezop masallarıdır.

Terapi Aracı Olarak Masal Nedir?

Masallar sözlü edebiyat ürünü olmanın ötesinde değerli bir terapi aracıdır. 3-13 yaş aralığında olup kendini ifade edemeyen, davranış bozukluğu gösteren, duygusal problemleri çocuklar masal terapisi sayesinde;

  • Başlarının düşüncesine saygı duymayı,
  • Empati yapmayı,
  • Duygularını ifade etmeyi,
  • Sosyal yetenekler geliştirmeyi öğrenir ve özgüven kazanır.

Masal terapistin çocuğun dilini çözmesini sağlayan bir yansıtma aracıdır. Çocuk anlam veremediği veya ifade etmekte güçlük çektiği olguları masal karakterleriyle benzeterek, eşleştirerek veya değiştirerek yansıtmış olur. Bu sayede masal terapisti çocuğun sorununu tespit ederek çözümünü keşfetmiş olur. Masal terapisinin fayda sağladığı vakaları şöyle sıralayabiliriz:

  • Psikolojik ya da fiziksel şiddet
  • Öfke kontrol bozukluğu
  • Aile içi şiddet
  • Cinsel istismar
  • Kronik hastalığın etkisi
  • Sevilen birinin hasta olması veya vefat etmiş olması
  • Travma sonrası stres bozukluğu
  • Ebeveynin boşanmış olmasından kaynaklanan sorunlar

Masal Anlatıcılığı Eğitimi

Masal terapisini uygulayabilmek için masal terapisti unvanını elde etmek gerekir. Bunun yolu masal terapisi eğitimlerine katılmaktır. Eğitimlere bahsettiğimiz sorunları yaşayan çocukların anne ve babaları katılabilir. İlgili alanda çalışmak için daha önce klinik psikoloji alanında lisans veya yüksek lisans eğitimi almış olmak gerekir. Masal terapisti eğitimi müfredatı şöyledir:

Masal Anlatıcılığına Giriş

  • Geçmişten Günümüze Anlatıcılık Geleneği
  • Masal Anlatıcısında Bulunması Gereken Özellikler
  • Neden Masal Anlatıyoruz?
  • Masalın İşlevleri Nelerdir?
  • Masal Nedir?
  • Halk Bilimciler Ne Dedi?
  • Masalların Kökeni
  • Önemli Masal Kitapları
  • 20.Yüzyıla Kadar Türk Masalları
  • Türk Masal Dünyası, Yazarlar, Kitaplar

Masalın Biçimsel Özellikleri

  • Tip Nedir?
  • Motif Nedir?
  • Formel Nedir?
  • Masalın Planı, Diğer Türlerle İlişkisi
  • Diğer Anlatıma Dayalı Türler
  • Mit, Destan, Efsane, Arketip

Masalın İçerikle İlgili Özellikleri

  • Olağanüstü Özellikleri Olan Masal Varlıkları
  • Masaldaki Semboller
  • Hikaye Nedir
  • Masal ve Çocuk

Hikaye Ve Masal Anlatma Teknikleri

  • Masal Seçimi
  • Masalın İskeletini Yapma
  • Masalın Haritasını Yapma
  • Masal Mekanını Canlandırma
  • Masaldaki Duygular ve Seviyeleri
  • Masaldaki Koku Tat ve Renkleri Fark Etme
  • Masala Daha Çok Duyu Katmanın Önemi
  • Masalı Zenginleştirme
  • Masaldaki Ritim
  • Masalda Ses, Sessizlik, Hız
  • Masalda Beden Dili

Masala Giriş Etkinlikleri

  • İlk Anlatım
  • Masalcı Kendini Nasıl Geliştirir?
  • Anlatıcının Görünümü
  • Anlatıcı İçin Altın Anahtar

Örnek Masal Anlatımları

  • Okul Öncesi (Tırtılın Lezzet Yolculuğu)
  • İlkokul İçin (Yarım Horoz)
  • Yetişkinler İçin (Yılan İle Avcı)

Terapide Masal Ve Hikayeler

  • Masallarda Semboller
  • Psikolojide Masallar

Masallar Bize Ne Öğretir? Psikoanalitik Öykü Testi

  • Uygulama 1 (Masal Kartları)
  • Uygulama 2 (Masal Anlatıcılığı ve Masal Terapisi Ortak Uygulama)

Eğitim sonunda yapılan değerlendirme sınavından 45 puan ve üzeri puan alarak başarılı olanlar masal terapisi sertifikası almaya hak kazanır ve masal terapisi uygulama yetisi kazanır.

Masal Konuları

Masal terapisinin etkili olması için masalın doğru seçilmesi kritik önem taşır. Masal konuları farklı olsa da amaç aynıdır: Çocukları iyiye ve doğru olana yöneltmek. Masallarda yer alan ana karakterler ve anlamları şu şekildedir:

  • Keloğlan: Şans ve zeka
  • Üvey anne: Zulüm
  • Üvey kız kardeş: Kıskançlık
  • En küçük kardeş: İyilik, başarı, zeka
  • Yaşlı adam: İyilik, yardım
  • Köse: Hainlik, kötülük

Terapötik Masallar

Masalların aile terapilerinde ve bireysel çocuk terapilerinde araç olarak kullanıldığına değinmiştik. Terapinin masal okumaktan ibaret olduğu düşünülmemelidir. Terapide seçilen her masal belirli duygu ve düşünceleri öne çıkarmaya yardımcıdır. Masalın çocuğun dünyasını anlayabilmek, çocukla bağlantı kurabilmek için bir dil sunduğunu söyleyebiliriz.

Masal terapisini uygulayan klinik psikologların çocuğun durumuna uygun masal seçmesi gerekir. Masal terapisi için en kıymetli terapötik masallar şu kitaplarda paylaşılmıştır:

  • Çocuklar ve Ergenler İçin 101 Tedavi Edici Öykü Terapide Metafor Kullanımı / George W. Burns (klinik psikolog)
  • Masal Terapi - Judith Malika Liberman (Anadolu masallarının anlatımını yeniden uygulayan hikâye anlatıcısı)
  • Masallarla Yola Çık - Judith Malika Liberman
  • Önce Hayal - - Judith Malika Liberman

Özetle;

Bir eser olarak ve çocuk psikolojisinde kritik bir yöntem olarak masal nedir sorusunu yanıtlayarak masal hakkında bilgi verdik ve masal terapisinin neden önemli olduğuna değindik. Hayvan masallarıyla veya diğer masal türleriyle bir çocuğun dünyasına girmek şüphesiz manevi haz verir. Siz de ilgili alanlarda masal terapisti olarak çalışmayı istiyorsanız veya çocuğunuzu daha iyi anlamaya ihtiyaç duyuyorsanız masal terapisi eğitimi sayfamızı incelemenizi öneririz.

Kategoriler

Popüler Bloglar

Masal Terapisi Eğitimi

Buraya tıklayarak hemen başvur indirim ve hediye eğitimleri kaçırma.


Eğitimimiz hakkında detaylı bilgi almak için arayınız :
444 0 822 | 0312 945 70 80