Menü
Oyun terapisi psikoterapi ile eşdeğerde önemli bir terapötik araçtır. Oyun terapisi tekniklerinden biri de kum terapisidir. Peki, kum terapisi nedir, ne işe yarar? Cevabı ve daha fazlasını kum terapisini tüm yönleriyle ele aldığımız bu yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Kum terapisi, 100 yıllık geçmişi olan yansıtıcı bir terapidir. Çocuk psikolojisi ve oyun terapisinin İngiliz öncüsü Margaret Frances Jane Lowenfeld tarafından 1929 yılında geliştirilmiştir. “Kumdan dünya yaratma” fırsatı veren bu terapi tekniği dünya tekniği olarak adlandırılmıştır.
Dünya tekniği tarihsel süreç içinde pek çok aşamadan geçmiştir. Günümüzde kum tepsisi terapisi olarak da adlandırılan bu teknikle ilgili litaretür çoğunlukla analitik psikolojinin kurucusu Carl Gustav Jung’un tekniğine dayanır. Bu nedenle kum oyunu terapisinden Jung’un oyunu, Jungcu oyun terapisi şeklinde ifadelerle bahsedildiğine rastlayabilirsiniz.
Kum oyunu terapisi, pek çok psikoterapi yaklaşımına entegre edilebilen yansıtıcı bir terapi yöntemidir. Bu terapi sözel iletişimin kullanılmadığı bir oyun terapisi tekniğidir. Sözel olmayan bilişsel davranışçı terapi yöntemi olarak kum terapisi çocukların için şüphesiz çok keyiflidir.
Kum terapisi ergenler ve yetişkinler için de uygulanan bir yöntem olsa da hitap ettiği yaş grubu genel olarak 8 yaş üstü çocuklardır. Kum oyununun sembolik bir dili vardır. Bu dil sayesinde çocuk kendi iç dünyasını, acılarını ve endişelerini sözcükleri kullanmadan anlatmış olur. Kum terapisinin uygulandığı durumlar şöyledir:
Kum terapisi, diğer terapi yöntemleriyle (masal terapisi, EMDR, sanat terapisi, BDT ekolleri) eş zamanlı yapılabilir. Kum terapisinin ilgi çekici yönü kullanılan kumun yumuşak ve kinetik yapısı sayesinde sakinleştirici etki oluşturmasıdır. Genel olarak kinetik kum faydaları; fiziksel gelişimi desteklemesi, hayal gücünü ve problem çözme becerilerini geliştirmesi şeklindedir.
Kum terapisi, oyun terapistlerinin en çok tercih ettiği terapi türüdür ve aslında iki farklı türü vardır: Yönlendirici kum terapisi ve yönlendirici olmayan kum terapisi. Yönlendirici kum terapisinde oyun terapisti danışandan kendi dünyasını yansıtan kum tablosu yapmasını isterken; yönlendirici olmayan kum terapisinde terapist pasiftir ve çocuğu izler. Oyun terapistleri terapötik bağ kurmak için iki türü birleştirir.
Kum terapisinde süreç oyun terapistinin danışana iki adet kum tepsisi sunmasıyla başlar. Terapist çocuktan bir bakışta görülebilecek boyuttaki iki tepsiden birini seçmesini ister. Tepsilerin birinde kuru kum birinde ıslak kum vardır.
Kum terapisi için kullanılan tepsinin içi maviye boyanmıştır. Bunun nedeni mavinin denizi, nehiri ve suyu temsil etmesidir. Kum tepsisi seçiminden sonra terapist çocuğa minyatür oyuncak ve kum sunar. Böylece çocuk dilediği sahneyi oluşturarak bilinçdışı süreçlerini yansıtmış olur.
Bilinçdışı ile bilinç arasında köprü işlevi gören kum terapisinde oyun terapisti şu soruları yöneltebilir:
Çocuk kum terapisinde terapistin kendisine verdiği oyuncakları minyatür figürleri konuşturur. Böylelikle yalnızca terapistin anlayabileceği bir dil oluşturmuş olur. Çocuk, kum tespisindeki nesnelerle duygu ve düşüncelerini yansıtırken nesneler üzerinde kontrolünün olduğunu kazandığını fark eder. Problemlere çözüm geliştirmeye başladıkça özgüveni artar.
Kum terapisinin bir oyun terapisi çeşidi olduğuna değinmiştik. Kum terapisi oyuncakları konusuna değinmeden önce oyun terapisi uygulanan odanın özellikle bazı unsurları içermesinin ve birtakım özelliklere sahip olması gerektiğinin altını çizmeliyiz.
Oyun terapisi odası için öncelikli koşul hijyenik olması, oyuncakların dezenfekte edilmiş olmasıdır. Terapi odasında çocuğun belli zamanlardaki gelişimine uygun oyuncaklar bulunmalıdır. Her oyuncaktan bir tane bulunması, oyuncağın işlevine göre kategorize edilerek kutulara konmuş olması da önem taşır.
Gelelim kum terapisi malzemelerinin neler olduğuna. Kum terapisinde içi özel kaplanmış suya dayanıklı kum tepsisi, kinetik kum (tozsuz, kokusuz, kimyasal madde içermeyen) ve minyatür oyuncak kullanılır. Her bir oyuncak bellirli anlamları ifade eder. Çocuğun kullandığı minyatür oyuncak yaşantısına ve duygularına dair ipuçları verir.
Kum terapisi kumu dışında terapide kullanılan en önemli olan malzeme olan minyatürlerin her durumu sembolize edebilmesi gerekir. Bunun için de çeşidin bol tutulması önemlidir. Kum terapisi minyatürleri şu şekilde kategorize edilebilir:
Kum terapisi sırasında kullanılan minyatürlerin gerçeğe uygun renkte veya özellikte olması, sağlığa zararlı madde içermeyecek şekilde üretilmiş olması önemlidir. Hemen her oyuncak çocukların duygusal durumu konusunda değerli ipuçları verebilir. Bu nedenle oyun terapisti kum terapisi sırasında çocuğa çok sayıda oyuncak sunar. Hangi oyuncakları seçeceğine duruma göre karar verebilir.
Çocuk kum tepsisinde oluşturduğu sahnede minyatürleri kendisi veya çevresindekiler yerine kullanılır. Örneğin, yönlendirici kum terapisi sırasında terapist “sana en çok benzeyen hayvanı seçebilir misin” dediğinde uysal olduğuna inanan bir çocuk kuzuyu seçebilir.
Minyatürler terapist ile çocuk arasındaki bağı güçlendirmek açısından da önem taşır. Örneğin, kendisini kuzu annesini ejderha olarak tanımlayan bir çocuk iki minyatürü yan yana getirmediğinde terapist “kuzu ile ejderhayı yan yana getirmekte isteksiz görünüyorsun” diyerek çocukla bağ kurabilir.
Çocuğun sonraki seansta kullandığı oyuncakları aynı şekilde bulması önemlidir. Bu nedenle terapist çocuğun hangi oyuncakları seçtiğini ve nasıl yerleştirdiğini not alır. Bu noktada kum terapisine dair en çok merak edilen kum terapisi kaç seans süre ve nasıl sonlanır konusunu açıklığa kavuşturalım. Seanslar genellikle 45-60 dakika sürer. Kaç seans yapılcağını belirleyen çocuktur. Seanslar çocuğun yaşına ve gelişimine uygun oyuncaklarla sağlıklı psikolojiyi yansıtacak şekilde kum oyunu oynaması durumunda son bulur.
Özetle;
Kum tepsisi terapisi olarak da bilinen kum terapisi nedir nasıl yapılır sorularını yanıtladık. Ayrıca danışanın kum terapisinde terapist tarafından nasıl yönlendirildiğine ve kum terapisi faydaları konusuna değindik. Siz de oyun terapisti unvanıyla kum terapisi yaparak çocukların ruhuna dokunabilmek, onlar için faydalı olmak istiyorsanız oyun terapisi eğitimi alabilirsiniz.
Blog
