Oyun terapi türlerinden biri olan masal terapisi, çocuklara ulaşmanın yanında yetişkinliklere yönelik faydalar da sunuyor. Ele alacağımız masal terapisinin uygulayıcı ise masal terapisti. Peki masallar ve hikayeler yoluyla çocuklar başta olmak üzere ergenlik çağındakilere ve yetişkinliklere seslenen masal terapisti kimdir? Gelin bu soru eşliğinde masal terapistliğinden ve bizzat masal terapisinden söz açalım.
Masal terapisi, esasen oyun terapi yöntemleri arasında yer alır. Fakat erken çocukluk dönemini bitirmiş 15 yaş ile 18 yaş aralığındaki çocuklar ile yetişkinliklere yönelik masal terapileri de vardır. Bundan ötürü de masal terapisini sadece oyun terapisi ile birlikte anamayız. Artık masal terapi yöntemleri de hakim psikoterapi alanlarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Masal terapisinin uygulayıcı olan masal terapisti ise tüm terapötik süreci yöneterek danışanın iç dünyasını aktarmasına olanak tanıyor. Böylesi psikoterapi yöntemlerini içeren alanlara giriş için de birtakım karşılanması zorunlu şartları yerine getirmek isteniyor.
Masal terapistliği için ilk önce psikoloji ile ilgili bölümlerden mezun olmak gerekiyor. Ülkemizde psikoloji eğitimini içeren lisans ve lisansüstü psikoloji, PDR ve çocuk gelişimi bölümleri bulunuyor. Bizzat masal terapisi ile ilgili konular, bu üç bölümde ele alınıyor.
Masal terapistliği de terapistlik mesleğinin bir parçası olduğu için yasal şartları yerine getirmek zorunlu oluyor. Terapist olmak için ilk ciddi eğitim adımı olan klinik psikoloji lisansüstü için psikoloji ve PDR mezunlarına öncelik tanınıyor. Ardından alanın gerekli eğitimleri olan oyun terapisi ve bizzat masal terapi eğitimi ile masal terapisti olmanın yolu açılıyor.
Masal terapistliğinde önemli olan terapi uygulaması olduğu için alan eğitimini tamamlayarak bilgiler öğrenmek, faydalı bir kazanımdır. Masal terapisi eğitimi ile terapötik bir ortamda nasıl masal anlatılacağını ve çocuğun gözlemleneceği öğrenilir. Tüm eğitimleri tamamlandıktan sonra aile danışmanlığı merkezleri, psikiyatri merkezleri ve çocuk gelişimi ile sosyal hizmet kurumlarından çalışma olanağı vardır.
Masal terapisti, en yararlı oyun terapi yöntemlerinden birini uygularken terapistlik bilgisi ve becerileri dahilinde hareket eder. Aldığı eğitimlerin süpervizyon aşamalarında bilgi ve deneyim kazanarak mesleğinde uzman olma yolunda emin adımlarla ilerler. Terapist, çocuklarla çalıştığının bilincine sahip olarak masal terapisinin amacına yönelik hizmet sunar.
Çocukların ve yetişkinlerin iç dünyasını anlamlandıran ve terapötik bir iyileştirme sunan masal terapisi, rahatlatıcı bir ortam sunarak terapiye geçiş sağlıyor. Terapötik masallar olarak kullanılan; mitolojik hikâyeler, halk anlatıları ve peri masalları ile çocuğun kendi anlattığı masallar da terapiye eşlik ediyor.
Masal terapisinin temel amacı da düzenli bir ruh sağlığı ile iyi hissetme hâli için tanıdık ve rahatlatıcı bir tekniği uygulamaktır. Çocuklarda bireysel terapi, ürkütücü ve daha rahatsız edici bir durum yaratabildiği için onlara yönelik oyun terapileri öneriliyor. Masal terapisi de bir oyun yöntemi olarak masal ve hikâye anlatımını ve çizimini ele alıyor.
Bilhassa çocuklar masallara daha yatkın oldukları için terapide istenilen sonuçları elde etmek de mümkün hâle geliyor. Çünkü masal terapisinde çocuğun ya da terapistin anlattığı masaldan çıkarım yapmak kolaylaşıyor. Çocuk; ifade etme gücünü oyunlarla, masallarla, çizimlerle gösteriyor ve bilinç dışı unsurlarla beraber iç dünyasını anlatıyor. Masal terapi teknikleri de çocuğun iç dünyasını aydınlatacak masallara odaklanarak çizim ya da anlatma yoluyla kendini açmasına aracılık ediyor.
Masal terapisi ile ilgili en çok merak edilen konulardan biri de masal terapistinin ne işlerle meşgul olduğu. Masal terapistleri, yetişkinler gibi kendini kapsamlı bir şekilde ifade edemeyecek çocuklara terapi desteği sunar. Terapi aşamasından önce de aile ve danışan çocukla ön görüşme gerçekleştirilir.
Ön görüşme sonrasında oyun terapisi kapsamında masal inceleme, anlatma, çizim ve canlandırma gibi etkinliklere geçilir. Çocuk, oyunlarla ve masallarla gözlemlendikten sonra terapist eşliğinde masal terapi tekniklerine geçilir. Masal terapisti, masalları kendisi anlatabileceği gibi çocuğun masal anlatması da isteyebilir. Özellikle çocuğa masal anlatma sürecinde, çocuğun duygusal olarak neler deneyimlediği ortaya çıkarabilir. Yine terapistin anlattığı masallar da çocuğun ne düşündüğünü ve anladığını analiz etmek açısından önemlidir.
Masal terapistinin hakimiyetinde süren terapide;
Terapi sürecinde masal kitaplarından ve masal derlemelerinden yararlanılır. Terapist, aldığı eğitim ve içinde bulunduğu çalışmalar sonucunda çocuğu masal anlatmaya nasıl ikna edeceğini bilir. Masal terapisti sadece çocuklar da çalışmaz. Ergenlik çağındakileri ve yetişkinlikleri kapsayan masal terapi yöntemleri de vardır. Psiko-sosyal desteğe ihtiyaç duyan ve duygularını masallarla ifade etmeyi tercih eden yetişkinler de kendileriyle yüzleşebilir ve katarsis yaşayarak duygusal sıkışıklıklarına çözüm üretebilirler. Yalnız ciddi ruh sağlığı sorunlarında bireysel terapiye başvurma yolunun da tıkanmaması gerekir.
Oyun terapisi ile birlikte masal terapisi de belli psiko-sosyal sorunlar yaşayan 2 ile 13 yaş aralığındaki çocuklara yöneliktir. Çocuk, psikolojik açıdan daha hassas ve ifade gücünden uzak olduğu için erken yaşlarda deneyimlediklerini kendi içine aktarabilir. Çoğu durumda da oyun ve oyuncaklar ile kendi içsel dünyasını yansıtır. Erken çocukluk döneminde ortaya çıkan depresyon, kaygı bozukluğu, psiko-motor ve psikosomatik sorunlar, oyun terapisine başvurma nedenlerinden bazılarıdır.
Travma, boşanma, ayrılık durumları ve iletişim sorunları da oyun terapisini gerektiren durumlar arasındadır. Terapiyi elzem hâle getiren ise mevcut duygudurumunun yarattığı etki ve şiddetin ölçümüdür. Çocuğun deneyimlediklerini ne zaman, nerede ortaya çıkardığı, hangi sorunları tekrar tekrar yaşadığı gibi unsurlar, ailenin ve terapistin gözlemindedir.Çocuk, yaşadıklarından ötürü bazı sorunlar geliştirir ve bu sorunlarla başa çıkmada zorlanır. Böyle durumlarda çocuğun kendini rahat hissetmesi için oyun ve masal terapisinden faydalanılır. Genel olarak ise aşağıdaki durumların devamlılığı neticesinde oyun terapisine başvurma yolu tercih edilir:
Yukarıdaki durumlar, yaşanılan duygudurumunun kaynağı ya da belirtisi olabilir. Bazen birden fazla rahatsızlığın eşlik ettiği bir sorunla karşılaşmak da söz konusu olabilir. Burada önemli olan, çocukla yakın iletişimde olan kişilerin çocuğu rahatsız etmeyecek şekilde gözlem yapmaları ve oyun terapisine erkenden başvurmalarıdır.Oyun ve masal terapisi , psikoterapi yöntemlerine uygun olarak mevcut durumun yarattığı gerilimi çözmek için en doğru adres olacaktır.
Masal terapisti nasıl olunur sorusuna geniş bir açıyla yanıt verdik ve masal terapisinden söz açtık. Eğer ilgili bölümlerden mezunsanız ve oyun terapisinin en faydalı alanlarından birinde uzmanlaşmak istiyorsanız oyun ve masal terapisi sertifikalı programımıza göz atabilirsiniz. Oyun ve masal terapisi ile ilgili bilgi edinmek için de blog sayfamızı takip edebilirsiniz.
İndirimli