Menü
Çocuk ruh sağlığı alanında uzman kişilerin en sık kullandıkları psikoterapi yöntemlerinden biri masal terapisidir. Bu yazımızda masal nedir ve masalın özellikleri nelerdir konusuna değinerek masalı hem sözlü edebiyat ürünü hem de terapötik bağ kurma aracı olarak ele aldık. Böylece masal terapisi neden önemlidir daha iyi anlaşılacaktır.
“Bir varmış bir yokmuş”, ”padişahlar ülkesi”, “develer tellal pireler berber iken”… Bu tekerlemeler size de tanıdık geliyor öyle değil mi? Hepimiz masallarla büyüdük. Toplum ve çağ değişse de masallar aynı öneme sahip olmaya devam etti. Öyle ki masallar çağdaş yaklaşımları takip eden terapistler için çok değerli bir psikoterapi yöntemi oldu.
Masal gerçek dışı dünyanın aktarıldığı bir anlatı türüdür. Çoğunlukla halkın oluşturduğu, sözlü yayılan anlatı türüne masal denir. Türk edebiyatında masalın yeri büyüktür. Çocuk edebiyatının değerli eserleri olan masallar, sağlıklı ve normal gelişim gösteren çocuklar için psikolojik bir ihtiyaçtır.
Masallar için aslında sanat eseri ifadesini kulanmamız yanlış olmayacaktır. Nitekim masallar toplumsal değerlerin bir yansımasıdır. Çocuklara iyi ile kötü, ödül ile ceza arasındaki ayrımı öğretir ve çocukları iyilik yapmaya, iyi insan olmaya teşvik eder. Masal türünün yapı ve işlev bakımından özellikleri şöyledir:
Masallar, beş bölümden oluşur. Anlatıcının tercihine göre uzunluğu değişkenlik gösteren tekerlerlemelerle başlar. Masalın bölümleri şöyledir: Döşeme, serim, düğüm, çözüm, iyi dilekler. Masallarda kötüler cezasını bulur, iyiler ödüllendirilir.
Türk halkbilimcisi Pertev Naili Boratav masalı üslup, yapı ve konu bakımından beş farklı şekilde kategorize etmiştir. Buna göre masal türleri şunlardır: Hayvan masalları, güldürücü masallar, olağanüstü masallar, yalanlamalar ve zincirleme masallar, fıkra ve latifeler. İlk masal örnekleri, Binbir Gece Masalları ve eski Yunan mitolojisindeki Ezop masallarıdır.
Masallar sözlü edebiyat ürünü olmanın ötesinde değerli bir terapi aracıdır. 3-13 yaş aralığında olup kendini ifade edemeyen, davranış bozukluğu gösteren, duygusal problemleri çocuklar masal terapisi sayesinde;
Masal terapistin çocuğun dilini çözmesini sağlayan bir yansıtma aracıdır. Çocuk anlam veremediği veya ifade etmekte güçlük çektiği olguları masal karakterleriyle benzeterek, eşleştirerek veya değiştirerek yansıtmış olur. Bu sayede masal terapisti çocuğun sorununu tespit ederek çözümünü keşfetmiş olur. Masal terapisinin fayda sağladığı vakaları şöyle sıralayabiliriz:
Masal terapisini uygulayabilmek için masal terapisti unvanını elde etmek gerekir. Bunun yolu masal terapisi eğitimlerine katılmaktır. Eğitimlere bahsettiğimiz sorunları yaşayan çocukların anne ve babaları katılabilir. İlgili alanda çalışmak için daha önce klinik psikoloji alanında lisans veya yüksek lisans eğitimi almış olmak gerekir. Masal terapisti eğitimi müfredatı şöyledir:
Masal Anlatıcılığına Giriş
Masalın Biçimsel Özellikleri
Masalın İçerikle İlgili Özellikleri
Hikaye Ve Masal Anlatma Teknikleri
Masala Giriş Etkinlikleri
Örnek Masal Anlatımları
Terapide Masal Ve Hikayeler
Masallar Bize Ne Öğretir? Psikoanalitik Öykü Testi
Eğitim sonunda yapılan değerlendirme sınavından 45 puan ve üzeri puan alarak başarılı olanlar masal terapisi sertifikası almaya hak kazanır ve masal terapisi uygulama yetisi kazanır.
Masal terapisinin etkili olması için masalın doğru seçilmesi kritik önem taşır. Masal konuları farklı olsa da amaç aynıdır: Çocukları iyiye ve doğru olana yöneltmek. Masallarda yer alan ana karakterler ve anlamları şu şekildedir:
Masalların aile terapilerinde ve bireysel çocuk terapilerinde araç olarak kullanıldığına değinmiştik. Terapinin masal okumaktan ibaret olduğu düşünülmemelidir. Terapide seçilen her masal belirli duygu ve düşünceleri öne çıkarmaya yardımcıdır. Masalın çocuğun dünyasını anlayabilmek, çocukla bağlantı kurabilmek için bir dil sunduğunu söyleyebiliriz.
Masal terapisini uygulayan klinik psikologların çocuğun durumuna uygun masal seçmesi gerekir. Masal terapisi için en kıymetli terapötik masallar şu kitaplarda paylaşılmıştır:
Özetle;
Bir eser olarak ve çocuk psikolojisinde kritik bir yöntem olarak masal nedir sorusunu yanıtlayarak masal hakkında bilgi verdik ve masal terapisinin neden önemli olduğuna değindik. Hayvan masallarıyla veya diğer masal türleriyle bir çocuğun dünyasına girmek şüphesiz manevi haz verir. Siz de ilgili alanlarda masal terapisti olarak çalışmayı istiyorsanız veya çocuğunuzu daha iyi anlamaya ihtiyaç duyuyorsanız masal terapisi eğitimi sayfamızı incelemenizi öneririz.
Blog
