Yaşadığımız dönemin en gerekli eğitim faaliyetlerinden olan STEM, dünyada olduğu gibi Türkiye'de de ilgi görüyor. Çünkü STEM, çok yönlü kazanımlar sunan bir model olmasının yanında psiko-sosyal becerilere yönelik faydalar da getiriyor. Peki çocuk gelişimi ve eğitimi açısından önemli bir yere sahip STEM nedir, neden önemlidir ve 21.yüzyıldaki konumu nedir? Gelin, bu soruları merkeze alarak size en yararlı eğitimlerden birini aktaralım.
STEM olarak kısaltılan kavram; bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarını içererek çok yönlü gelişimi hedefler. Günümüzün eğitim müfredatında da kendini yer bulan STEM, özellikle okul öncesi ve ikinci çocukluk dönemindeki çocuklar için oldukça fayda getiriyor.
Stem'in temelinde, ilgili 4 alanın birlikte öğretilmesi ve kazanım sağlayacak şekilde uygulanması vardır. Okul öncesi dönemden başlamak üzere lise öğrenimine kadar uzanan STEM etkinlikleri, anlamlı bir öğrenme ve çağımızın bilgi ve becerilerine aşina olmayı kapsar. Günümüzde saydığımız bu 4 alan dışında sanat da STEM uygulamalarına katılarak STEAM kavramını ortaya çıkardı.
Stem, öğrencilerin hayatlarında kullanabilecekleri bilgi ve uygulamaları sunarak anlamlı bir öğrenme amaçlar. Çocuklar ve öğrenciler STEM bilgisine sahip olarak fen bilimlerinde geçerli olan bilgileri erken yaşta öğrenirler. Ayrıca bu bilgi akışının bir getirisi olarak bazı becerilere de sahip olurlar. Yine sanatın da çok yönlü özelliğini keşfederek tasarım ve yaratıcılık konusunda teorik ve uygulanabilir bilgilere erişirler. Stem'in temeldeki hedefi de budur: çocukların çok yönlü gelişim göstermeleri ve hedefledikleri kariyeri kendi uygulamalarıyla keşfetmeleri.
Stem, ilgili alanlarda bilgi ve beceri aktarırken özellikle proje geliştirme ve üretme aşamaları ile bunu gerçekleştiriyor. Çocuklar edindikleri fen ve mühendislik bilgilerini, üretme ve deney aşamasında ölçüyor ve bir proje sunabiliyorlar. Stem etkinlikleri kapsamında çocuklar; fizik, matematik, uzay bilimleri, teknoloji okuryazarlığı ve mühendislik becerileri hakkında bilgi ve fikir sahibi de oluyorlar. STEM etkinliklere katılan ve uygulamaları deneyen çocuklar, pratik bilgi konusunda kendilerini yetiştirmekten de geri kalmıyorlar.
Çocuk gelişimi ile beraber eğitim alanında da kazanım odaklı ilerleyen STEM, bir eğitim programı aracılığıyla çocuklara ulaşıyor. Ayrıca STEM bilgisi ve becerisi aktarmak isteyen eğitmenler de bizzat alanın eğitimine katılarak STEM eğitim modelini çocukların öğrenmelerini sağlıyorlar. Peki STEM eğitimi neyi ifade ediyor ve esasen ne işe yarıyor?
Eğitim müfredatının basmakalıp yaklaşımından farklı olarak STEM'in uyguladığı şey, çocukların ve gençlerin geniş bir bakış açısı kazanmalarına önayak olmaktır. Buna yönelik hazırlanan STEM eğitim programı ise öğrencilerin ihtiyaç duyacağı alan bilgisi ve uygulamaların asıl kaynağıdır. Yani STEM etkinliklerini ve uygulamalarını gündeme getiren asıl kişi STEM eğitmeni, eğitmenin de bilgisini kaynağı STEM eğitimidir.
STEM eğitim programı; fen, bilim, teknoloji ve matematik disiplinlerini ele alarak bu alanlara yetkin çalışanlar kazandırmayı hedefliyor. Özellikle okul öncesi dönemde robotik kodlama, ardunio, proje geliştirme ve yapı seti oluşturma gibi konulara odaklanarak çocukların 21.yüzyıl alanlarıyla ilgili bilgi ve fikir sahibi olmaları önemseniyor. Çocukların geniş bir açısı oluşturmalarına önayak olacak olan STEM eğitmen adayı ise eğitime katılarak bu alanda yetkinlik sahibi olduğunu belgeler. Özellikle bilişim teknolojileri öğretmenlerinin alması gereken STEM eğitiminin ilgili ders içerikleri de şöyle:
Proje Tabanlı Öğrenme Yöntemi
Günlük Hayattan Malzemeler ile STEM Eğitimi Uygulamaları
Stem konularını ele alan eğitim, yalnızca eğitmen olarak STEM uygulamak isteyenlere yönelik değildir. Ebeveynler ve çocuklara eğitim veren gönüllüler ve çalışanlar da eğitime katılarak STEM'e dair bilinmesi gerekenlere aşina olurlar. Böylece çocukları da 21.yüzyıl yetkinlikleri ve alanları ile tanıştırırlar.
STEM eğitimi, hem çocuklara hem öğrencilere hem de çocuklara eğitim vermeyi düşünenlere yöneliktir. STEM, okul öncesi dönemden başlayarak farklı bir eğitim yaklaşımı olduğunu göstermeyi amaçlar. Bu eğitim yaklaşımında önemli olan, öğrenilmesi gereken konuların pratikte uygulanmasıdır. Bu yolla çocuklar ve öğrenciler, alışılmış eğitim sisteminin dışına çıkarak kendi potansiyellerini keşfederler. İşte çocuklara uygulanan STEM eğitiminin temel amacı da çocukların üretme ve düşünme yoluyla pratik beceriler kazanmalarıdır. Tabii ki pratik beceriler yanında, güncel ve işe yarar teorik bilgiler de STEM'in bir parçasıdır.
Okul öncesi dönemdeki STEM uygulamaları;
Stem eğitiminin temel amaçlarından bahsettik. Bir de uzun vadeli STEM uygulamalarının yarattığı becerilere değinmek gerekir. STEM'in öğrencilere yönelik kazandırdığı en temel unsur, düşünerek üretme vasfıdır. Mühendisliğin ve bilimin ana kaynağı olan düşünce, STEM'in de olmazsa olmasıdır.
STEM uygulamaları ve etkinlikleri de düşünerek üretmekten geçer. Projeler geliştiren öğrenciler, öğrendikleri bilgi ile ne yapacaklarına yönelik düşünceler geliştirirler. Düşünce geliştiren bir problemi ele alan öğrenciler, projeleri için de üretme ve yaratma becerilerini konuştururlar. Tüm bunlar olurken de ekip çalışması ve sosyalleşme devreye girer. Yani STEM, sağladığı bilgi ve beceri akışı dışında, öğrencilerin özgüven ve özsaygı becerilerini de geliştirir. Çünkü çocuk, kendi ürettiğinin sonucu görür, başardığını hisseder ve kendi potansiyelini keşfeder. Böylelikle kendilik bilinci dediğimiz, kendini değerlendirme ve kendinin farkında olma süreçleri de etkinleştirişmiş olur.
Okul öncesi dönemde STEM eğitimi, yaratıcılık konusunda da epey kazanım sunar. Merak ederek yaratma ve sorgulayıcı düşünme, yaratıcılık anlamında çocuk zihnine fayda getirir. Yine problemleri ele almak, analiz yetkinliği kazanmak, araştırma yapmak ve üretmek, sayısal zekânın gelişmesi için de katkılar sunacaktır.
Tüm kazanımlarıyla beraber STEM, duygusal zekâyı geliştiren yaratıcı ve geniş açılı düşünme, etkin takım çalışması ve sosyal becerileri gibi yetkinlikleri de çocukları ulaştırır. STEM genel olarak erken yaştaki çocukların, çok yönlü gelişmelerini sağlarken ileri yaşlarda çocukların bu alanlarda kariyer hedeflemelerine de destek verir. Robotik kodlama, bilişim, mühendislik ve tasarım alanlarında bilgi kazanan çocuklar, ileride bu alanlarda çalışmak için gerekli hevesi de söndürmemiş olacaklardır.
STEM nedir, neden önemlidir sorularından hareketle günümüzün en gerekli eğitim modellerinden birini ele aldık. Eğer çocuklarla ve öğrencilerle hâlihazırda iletişiminiz varsa onları geleceğe taşıyan STEM eğitimi ile faydalı bir eğitim süreci başlatabilirsiniz.
İndirimli