Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçtiğimiz modern çağda, internetin en değerli bilgi kaynağı olmasıyla veri ve büyük veri kavramları ortaya çıkmıştır. Veri kentilyonlarla ifade edilip gündeme gelirken veri nedir, veri tabanı yönetim sistemleri nelerdir gibi sorular da daha çok dile getirilmeye başlanmıştır. Tüm bu soruları sizler için yanıtladık.
İngilizce data sözcüğünün Türkçe karşılığı olan veri hakkındaki detaylara değinmeden önce veri kavramının başına gelen büyük veri kavramına açıklık getirmeliyiz. Çünkü modern çağda büyük veri “yeni bir çağın başlangıcı” olarak ifade edilmektedir. Büyük veri nedir sorusunu en basit haliyle büyük miktardaki veri topluluğu olarak yanıtlayabiliriz.
Bilgilerin işlenmemiş ham haline veri denir. Ham veri ifadesinden yola çıkarak verinin analiz edilmesinin gerekli olduğunu söyleyebiliriz. Değer olarak altın ile eşdeğer görülen veri aslında çok genel bir terimdir. Öyle ki veriyi şu şekilde gruplandırabiliriz: Ücretli-ücretsiz, statik-dinamik-yapılandırılmış-yapılandırılmamış, açık veri, büyük veri, açık hükümet verisi. Veri tipleri ise şöyledir: Sürekli nicel (boy, kilo gibi ondalıklı değerler), nicel, kesikli nicel (öğrenci sayısı vb.).
İşlendiğinde anlam ifade ederek değerli bilgiye dönüşen veriyi istatistiki açıdan ve işletme yönetimi, bilgisayar bilimi açısından farklı şekillerde tanımlayabiliriz. İstatistiki açıdan veri, yorumlanmak amacıyla toplamış gerçeklerdir. Bilgisayar biliminde veri, harf veya sayı olarak kodlanmış, işlenmemiş bilgidir. İşletme yönetiminde veri ise müşteri ilişkileri, performans yönetimi gibi kritik konularda fayda sağlayan finansal hareketliliktir.
Database kelimesinin Türkçe karşılığı veri tabanı için yapabileceğimiz en net tanım bilgi depolama yöntemi olacaktır. Veri tabanı, verilere kolay ulaşılmasını, verilerin kolay işlenip yönetilmesini ve güncellenmesini sağlayan birimdir. Verilerin belirli prosedürler doğrultusunda saklandığı bu ortamda, yapılandırılmış sorgu dili kullanılarak veri sorgulama ve yazma işlemleri gerçekleştirilir.
Web sitelerinin ve uygulamalarının en kritik ihtiyacı veri tabanıdır. Bu yönüyle veri tabanı için kalp benzetmesi yapabilir. Yokluğunda diğer bileşenlerin varlığını sürdürmesi mümkün değildir. Veritabanı yönetim sistemleri, İngilizcedeki baş harflerin kısaltmasından oluşan DBMS ifadesiyle de alınır.
İş dünyasının vazgeçilmezi veri programlarının hem ücretli hem ücretsiz sunulan versiyonları vardır. Açık kaynak kodlu, yani geliştirilebilir veri tabanı programlarının yanı sıra profesyoneller için sunulan sistemler de vardır. En çok kullanılan veri tabanı sistemleri şunlardır:
Veri hacmi gittikçe artmış, veri merkezlerine ve veri analizine olan ihtiyaç da paralel olarak artış göstermiştir. Bu durum verilerin analiz edilip yorumlanmasını gerektirmiştir. Öyle ki bilimsel bir işlem olarak ifade edebileceğimiz veri analizi günümüzde iş dünyasının temel kuralı haline gelmiştir. Veri analizi sayesinde işletmelerin varlığını sürdürmesini sağlayacak stratejik kararların alınması mümkün olur.
Veri analizi iş dünyasında bankacılıktan sağlığa, inşaattan eğitime pek çok farklı sektörde yapılabilir. Genellikle veri analizi müşteri memnuniyetini ölçmek ve artırmak için yapılır. Veri analiz sürecine dahil olan işlemler ise şöyledir: Amaç belirleme, veri toplama, veri temizleme, süreç yönetimi gerçekleştirerek veri analiz ekibiyle çalışma, tekrar etme ve optimizasyon.
Sayısal veri ile bilgi üretebilmek, yani verilerin analizi için şu yöntemler kullanılır:
Veri analiz yöntemleri uygulanmasında kolaylık sağlamak için başvurulan yöntemler de vardır. Bu yöntemler ise şunlardır:
Büyük verinin önemi verinin ana çalışma alanı olduğu meslekler türemesine sebebiyet vermiştir. Bu mesleklerden biri veri madenciliğidir. Veri madenciliği için bilgiyi madenleme gibi ifadeler de kullanılır. Veri madenciliğini en açık şekilde veriler arasındaki ilişkiyi açığa çıkarma faaliyeti olarak yorumlayabiliriz.
Veri madencilerinin gerçekleştirdiği veri madenciliği esasında iş zekası yöntemlerinden biridir. Yapay zeka gibi gelişmiş teknolojilerin önemli bir parçasıdır. İşletmelerin veri madenciliği ile sağladığı kazanımları şöyle sıralayabiliriz:
Veri madenciliğinde kaynak olarak kullanılan, bir başka ifadeyle madenciliği yapılan veriler sayısızdır. İşletmelerin kullandığı kaynaklar çoğunlukla şunlardır:
Verinin büyük veri olarak ifade edilebilmesi için belirli özellikleri taşıması gerekir. Bu özellikler şunlardır: Büyüklük, çeşitlilik, hız, değişkenlik. Büyük veri kullanım alanları ise şöyledir: Medya, eğlence, sağlık, üretim, bankacılık, ulaşım, perakendecilik, sigortacılık, enerji.
Veri nicel ve nitel araştırmalar için değerli bir kaynaktır. Bu nedenle araştırma konusu fark etmeksizin farklı teknikler kullanılarak veri toplanır. Veri toplama yöntemleri şunlardır: Görüşme, anket, gözlem, belgesel kaynak tarama yöntemi, deney. Bu tekniklerin amaca ve konuya göre seçilmesi gereklidir.
Veri tabanında yer alan veriler veri işleme işlemi yapılarak anlamlı bilgiye dönüştürülür. Verinin işlenmesi için kullanılan yaklaşımlar şunlardır: Mekanik, elektronik, elektromekanik ve el yordamıyla veri işleme.
Özetle;
Veri nedir başlığı altında veri tabanı nedir sorusunu da yanıtladık ve veri tabanı türlerindeki özelliklere değindik. Verinin tanımı ve veri bilimcisi gibi verilerle uğraşan meslekler türemesi veri için yapılan “modern çağın petrolü” benzetmesinin haklı olduğunun göstergesidir. Veri tipleri gibi veriye dair detayları öğrenmek yazılım dünyasının çok küçük bir parçasına bakmak gibidir. Yazılım uzmanlığı eğitimi sayesinde yazılım dünyasına daha yakından bakarak detayları mercek altına alma fırsatı elde edebilirsiniz.
İndirimli