Anlayarak Hızlı Okuma Teknikleri Nelerdir?

Sıradan bir insanın beyninin 1 dakikada 1000-1200 kelimeyi algılama potansiyeline sahip olduğunu biliyor muydunuz? Bu hıza ulaşabilmek için yapmanız gereken tek şey anlayarak hızlı okuma teknikleri kullanmaktır. Hızlı okuma ve anlama teknikleri hakkındaki detaylar üzerinde durduk.

Okumayı hızlandırma için uygulayabileceğiniz teknikler üzerindeki detayları paylaşmadan önce; hızlı okumanın amacının anlamadan geçmek değil, hızlı okurken aynı zamanda daha iyi anlamak olduğunun altını çizmeliyiz. Hem iş hayatında hem günlük hayatta hızlı okumanın önemi göz ardı edilemez.

Okuma Hızı Neden Düşer?

Günlük yaşamda ve iş yaşamında sürekli okuma halindeyiz. Kimimiz sınav kitaplarını okurken kimimiz iş raporlarını okurken hızlı olmaya ihtiyaç duyar. Esasında doğru okuma teknikleri uygulamanın da öncesinde asıl yapmak gereken okuma hızını düşüren davranışlardan kaçınmaktır. Nitekim bu davranışlar okuduğunu anlamanın önündeki en önemli engellerdir. Okuma hızını düşüren davranışlar şunlardır:

• Okuma sırasında, daha iyi anlama isteğiyle ilk satırları tekrar tekrar okumak
• Cümlelerin yerine kelimeleri takip etmek
• Odaklanma güçlüğü yaşamak
• Dikkat dağınıklığı sorunu
• Kısa metinlere yönelme
• Ana düşünceye odaklanarak diğer düşünceleri atlamak
• Dudak kıpırdatmak

Okuma hızını düşüren bu davranışlardan kaçınıp hızlı okuma yöntemlerini uygulamak okuma hızının yüzde 80 oranında artmasını sağlar. Okuma hızının artması yanlışların azalmasını, metnin bütününü görmeyi, hızlı ve iyi anlayarak okumayı sağlar. Hızlı okumanın faydaları sadece bunlar da değildir. Anlayarak hızlı okuyabilmenin dolaylı olarak fayda sağladığı konuları şöyle sıralayabiliriz:

• Beyni iki yönlü kullanabilme
• Göz kaslarını ve ve görme yeteneğini geliştirme
• Görsel algıyı geliştirme
• Motivasyonda artış
• Güçlü konsantrasyon
• Genel kültür seviyesinde önemli ölçüde artış
• Daha hızlı ve doğru karar verebilme
• Zaman yönetimi yapabilme
• Stresle başa çıkabilme ve stresi minimuma indirme
• Unutkanlık gibi hafıza sorunlarının iyileşmesi

Okuma seviyesinin nasıl olması gerektiğini şu tablo ile açıklayabiliriz:

Okuduğunu anlama becerisi geliştirmenin ve hızlı okuma yapmanın gerekliliğine işaret eden durumlar ise şöyledir:

• Tek bir kitabın haftalarca bitirilememesi
• Az zamanda çok okumayı gerektiren durumlar (yoğun iş temposu veya sınav hazırlığı)
• Okuma hızının çok yavaş olması
• Ağır metinlerin içinde kaybolmuşluk hissi
• Kitap okumayı keyifsiz veya yorucu bir eylem olarak görme
• Cümleleri tekrar okumadan anlayamama

Anlayarak hızlı okuma ve öğrenme teknikleri kullanarak hızlı okumanın okuma hızındaki ve anlamadaki etkisini şu tabloyla daha iyi açıklayabiliriz:

Hızlı Okuma Teknikleri Nelerdir?

İnsanın gelişimi için okumak kritik önem taşır. Ne var ki ülkemizde kitap okuma oranları çok yüksek değildir. Türkiye Eğilimleri Araştırma (TEA) Raporu’na göre kitap okuyanların oranı yüzde 40’tır. Şüphesiz anlayarak hızlı okuma teknikleri kullanmak ve okumayı hızlandırma çalışmaları yapmak bu oranın artırılmasında etkili olacaktır.

Hızlı okuma teknikleri uygulamadan önce okuma öncesi hazırlık yapmakta fayda var. Esasında bu hazırlıkları, uygulanması gereken hızlı okuma tekniklerinin bir parçası olarak da değerlendirebiliriz. Öncelikle okumayı ayrı bir iş olarak görmek ve özellikle okuma için zaman ayırmak gerekir. Okuma hazırlığıyla kastettiğimiz aslında işitsel veya görsel uyanları ortadan kaldırmak, okuma pozisyonunu ayarlamak, ortamın sessiz olmasını sağlamak ve okuma mesafesini ayarlamaktır.

Okuma öncesindeki hazırlıkları tamamladıktan sonra sıra hızlı okuma tekniklerini uygulamaya gelir. Hızlı okuma teknikleri şunlardır:

Göz Egzersizleri

Okuma sırasında göz duraklayarak soldan sağa doğru kayar. Duraklama sırasında beyin kelimeleri algılar ve fikre ulaşır. Dolayısıyla hızlı okumanın en önemli aşaması göz alıştırmaları yapmaktır. Hızlı okuma göz egzersizleri için şu örnekleri verebiliriz:

• Önce en sağa doğru sonra en sola doğru bakın. Ardından en üste ve en alta doğru bakın. Bu göz egzersizini her gün yapmalısınız.
• Önce sağ elinizin baş parmağına sonra sol elinizin başparmağına doğru bakın. Bu gözlerimizi sağdan sola hızlıca kaydırmamızı sağlayacaktır. Bu egzersizi günde 3 defa en az 2 dakika yapmalısınız.

Sütun Tarama Tekniği

Sütun tarama tekniğini okurken gözleri S şeklinde aşağıdan yukarıya kaydırmak şeklinde ifade edebiliriz. Sütun tarama tekniğinde satır atlanır. Bu sayede asıl önemli olan noktalar göden kaçırılmamış olur.

El Hızı Tekniği

İşaretçi yöntemi olarak da bilinen bu hızlı okuma tekniği, hızlı okumanın öncülerinden biri olan Evelyn Nielsen Wood tarafından geliştirilmiştir. Bazı kaynaklarda hızlı okuma için engel olarak görülen takip etme yöntemi aslında odağın netleşmesi bakımından avantaj sağlar.

Gözden Geçirme ve Tarayarak Okuma Yöntemi

İki okuma yöntemini bir başlık altında vermemizin nedeni iki yöntemin çok tercih edilmesidir. Özellikle de gözden geçirme tekniği en üst seviye hızlı okuma tekniği diyebiliriz. Tarayarak okuma yönteminde anahtar sözcüklere veya dizin ve kaynakçaya dikkat edilir. Gözden geçirme yönteminde anahtar sözcükler hızlı göz hareketleriyle tespit edilir.

Gözden geçirerek okuma yöntemi, ana fikri belirleme ve kaynak malzeme bulma çalışması için yararlanılan bir okuma yöntemidir. Tarayarak hızlı okuma yöntemi ise ağırlıklı konuları irdelemek ve bilgi edinmek için yapılan okuma türüdür.

Okuduğunu Anlama Nasıl Geliştirilir?

Okuduğunu anlamak her yaş ve öğrenim seviyesindeki insan için önemli bir gerekliliktir. Nitekim bir metni kısa sürede okuyarak iyi anlayabilmek vakit ve enerji tasarrufu sağlar. Bunun için uygulayabileceğiniz stratejiler şunlardır:

1.Dikkatinizi toplayın ve odaklayın

Metnin başını unutarak yazının başına dönmek anlayarak hızlı okumanın önündeki en büyük engellerin başında gelir. Dikkatinizi toplayarak bu engeli ortadan kaldırabilirsiniz. Bunun için de hedef belirleyerek zamanı doğru yönetmelisiniz.

2.Bir dinleyicinizin olduğunu varsayın

Bir kişiye bir şeyler okumak ve öğretmek sorumluluk duygusu oluşturur ve konsantrasyonun artmasını sağlar. Bu nedenle başkasına okuduğunuzu düşünün.

3.Önemli kısımların altını çizin

Okuduğunu anlama becerisi geliştirmenin en iyi yollarından biri de önemli noktaların altını çizmektir. Bu nedenle önemli kısımların altını çizin ve sayfa kenarına küçük notlar alın. Bu sayede okuduğunuzu daha iyi anlayabilirsiniz.

4.Kendinize sorular sorun

Bir metni okurken bilginin kalıcı olmasını sağlamanın en iyi yolu konuyla ilgili soruları yanıtlamaktır. Bu nedenle daha iyi anlayabilmek için kendinize metinle ilgili sorular yöneltebilirsiniz.

5.Kelime dağarcığınızı ve kelime bilginizi geliştirin

Ne kadar çok kitap okursanız kelime dağarcığınız o kadar gelişecektir. Anlamını bildiğiniz kelimenin fazla olması okuma hızınızın artmasını sağlayacaktır. Çünkü okuma sırasında anlamı bilinmeyen bir kelime metnin tamamının anlaşılmasına da engel olabilir.

6.Görselleştirme tekniği kullanın

Yapılan pek çok araştırma görselle desteklenen bilgilerin daha kalıcı olduğunu göstermiştir. Hızlı ve anlayarak okuyabilmek için okuduğunuzu zihninizde canlandırın.

7.Yüksek sesle okuma yapın

Bilgileri daha iyi anlamanın en iyi yolu birden fazla duyu organını çalıştırmaktır. Bunun için okuma yaparken yüksek sesle sanki başkasına okuyormuş gibi sesli okumak faydalı olur. Yalnız burada vurgulamalıyız ki sessiz okumak da etkili bir hızlı okuma taktiğidir. Sessiz okuma yapmak ana fikri daha hızlı kavramayı, neyin önemli olduğunu belirlemeyi ve bağlantılı noktaları tespit etmeyi sağlar.

8.Hızlı okuma ile ilgili kitaplar okuyun

Anlama becerisi geliştirme ve hızlı okuma için faydalı olabilecek kitaplar da vardır. Kitaplar sayesinde hem yetişkinler hem de çocuklar için anlayarak hızlı okuma teknikleri hakkında fikir edinmek mümkündür. Okuma hızlandırma metinleri örneklerini de bulabileceğiniz bu kitapların en popüler olanları şunlardır:

• Çocuklar İçin Hızlı Okuma ve Anlama Teknikleri - İbrahim İmran Öztahtalı
• Anlayarak Hızlı Okuma ve Öğrenme Teknikleri - İsmail Mantıoğlu
• 8 Günde Uygulamalı Hızlı Okuma Teknikleri - Cenan Balcı
• Profesyoneller İçin Hızlı Okuma - H. Bernard Wechsler

Hızlı Okuma Hakkında En Çok Merak Edilen Sorular

Hızlı Okuma Nedir?

Hızlı okuma, Türkiye’de 1985 yılları itibarıyla kullanılmaya başlanan bir okuma tekniğidir. Bu teknik kısa sürede anlayarak hızlı okuyabilmeye dayanır. Hızlı okumayı göz kaslarını eğiten ve görme alanını genişleten bir teknik olarak tanımlayabiliriz.

Hızlı Okuma Ne Kadar Sürede Öğrenilir?

Hızlı okuma egzersizleri ve teknikleri üzerinde kapsamlı olarak durulan hızlı okuma programları 6- 32 saat aralığında değişir. Dolayısıyla hızlı ve anlayarak okuma becerisi kazanmak için çok fazla zaman harcamak gerekli değildir.

Neden Hızlı Okuma?

Hızlı okuma geliştirilmesi gereken önemli bir beceridir. Bu beceri sayesinde hem hızlı hem de anlayarak okumak mümkün olur. Bu hem iş hayatı hem günlük hayat için zamanı daha iyi yönetebilmek ve daha çok okuyarak daha çok bilgili olmak anlamına gelir. Anlayarak hızlı okuma öğrenme teknikleri kullanarak hızlı okumanın stresi azaltmak, dikkat dağınıklığı önlemek gibi faydaları da vardır.

Özetle;

Anlayarak hızlı okuma teknikleri sayesinde okuduğunuzu anlama becerilerinizi geliştirebilir ve daha kısa sürede anlayarak hızlı okuma yapabilirsiniz. Yazımızda anlayarak okuma teknikleri üzerinde durduk ve hızlı okumak için ne yapmalıyız sorusunu yanıtlamış olduk. Elbette okuma türleri ve egzersizlerin detayları için hızlı okumayı çok daha kapsamlı şekilde ele almak ve okumayı hızlandırma çalışmaları yapmak gereklidir.