2014 yılında Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı ihdas edilmiş, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği yayımlanmıştır. Buna göre Sağlık Bakanlığı tarafından kabul edilen GETAT uygulamalarından biri de hacamattır. Kimilerinin detoks kimilerinin sünnet için yaptırdığı hacamat, son yıllarda oldukça revaçtadır. Peki, hacamat nasıl yapılır ?
Hacamat son dönemlerde popülerleşen tedavi yöntemi olsa da tarihi antik çağlara dayanır. Öyle ki bilinen en eski tıp metinleri olan Eber Papirüslerinde hacamat uygulamasından bahsedilmiştir. Birçok kültürde kendine önemli yer edinmiş olan hacamat, yapılışında kullanılan malzemeler (silikon, plastik veya cam kupalar) ve yapılış şekli nedeniyle;
Arapça kökenli hacamat kelimesi kan çekme, kan alma anlamına gelir. Hacamatın yapılışındaki amaç kılcal damarlardaki akışkanlığı artırmaktır. Zararlı toksinlerin ve metabolik atıkların negatif basınçla çekilmesi suretiyle hacamat yapılmasıyla birlikte, hücrelerin ve dokuların kanlanması artar. Bu sayede hem kas ve bağ dokusundaki esneklik artar hem de bağışıklık sistemi güçlenir.
Terapötik etkileri olduğu bilinen hacamat herkese uygun bir tedavi yöntemi değildir. Uygunluk konusunda son söz, uygulamayı yapma yetisi olan hekimin veya alternatif tıp uzmanınındır. Nitekim hacamat yalnızca uygulama yetisi olan hekimlerce yapılabilir.
Sağlık uygulamalarında komplikasyon söz konusu olduğunda adet dönemindeki kadınlar, en fazla 3 aylık gebe kadınlar ve lohusa kadınlar akla gelir. Hacamatta riskli gruptakiler yalnızca bu durumdaki kadınlar değildir. Hacamat kan dolaşımını etkileyen bir işlem olduğundan şu kişilerin hacamat yaptırmaması daha uygundur:
Hacamatın olumlu etkisi olduğu klinik olarak tespit edilmiş hastalıklar; tansiyon, fibromiyalji, obezite, bağışıklık hastalıkları, kas ve iskelet sistemi hastalıklarıdır. Hacamatın kelime anlamı esasında hacamat nasıl yapılır merak edenler için ipucu verir. Hacamat kupa terapisi süreci şu şekildedir:
Hacamatta acı veya ağrı hissi yok denecek kadar azdır. Bu nedenle anestezi uygulanmaz . Kupa sayısını hekim belirler. Hacamat yapma sıklığını da hekimin belirlemesi uygundur.
Alternatif tıpta en fazla tavsiye edilen tedavi metodu olan hacamat, Arap toplumlarında yaygın şekilde uygulanmıştır. Hacamatın, Hz. Muhammed (s.a.v)’in bizzat tatbik ettiği sünnetlerinden olduğu bilinir. (Buhari, Savm, 32; Tıp, 13; Müslim, Musakat, 62-63) Hz. Peygamber’in hadislerinde tıbbı nebevî çerçevesinde ele alınan hacamat, kandan kaynaklı bazı hastalıklara şifadır. Bazı hadis âlimlerine göre hacamat, sünneti canlandırmak için hastalık olmasa da sık sık yaptırılmalıdır.
Hacamat, eskiden "hacamat bıçağı" veya "hacamat zembereği" olarak adlandırılan aletle yapılırmış. Bu alet, bakır kutudaki tetikli bir zembereğe bağlıdır. Düğmesine basıldığında zembereğin boşalmasıyla birlikte ortaya çıkan bıçaklar çizikler meydana getirir. Günümüzde, bir sıra çizik meydana getiren bu aletin yerini iğneli hacamat kalemleri veya bisturi almıştır.
Etkileri nedeniyle sağlık iksiri gibi ifadelerle anılması hacamatı popüler hale getirmiştir. Nitekim en çok tercih edilen talep gösterilen geleneksel tedavi yöntemi hacamattır. Bu nedenle evde hacamat yapmak hacamata ilişkin merak edilen konulardan biridir.
Hacamat malzemelerine ulaşmanın kolay olması ve hacamatın yapılışının çok aşamalı olmaması hacamatın evde de yapılabileceğini düşündürür. Esasında hacamat steril olduğu sürece evde de yapılabilir. Bu noktada önemli olan hacamatı yapacak kişidir. Hacamat, yalnızca bu alanda eğitim almış alternatif tıp uzmanları tarafından yapılabilir.
Hacamatta atılan kesinin boyutu, derinliği ve kesi atılan yer kritik önem taşır. Malzemelerin steril olmaması veya bölgenin uygun şekilde temizlenmemiş olması enfeksiyon kapma riski oluşturur. Bu nedenle evde hacamat hizmeti veren kurumların seçiminde de tiyiz olunmalıdır. Hacamattan sonra oluşan yara izlerinin birkaç haftadan daha uzun süre kalması hacamatın yanlış yapıldığının göstergesidir.
Hacamat söz konusu olduğunda en kritik nokta, kupa tedavisi uygulayan kişinin sağlık profesyoneli olmasıdır. Dikkat edilmesi gereken bununla da sınırlı değildir. Hem hacamattan önce hem de hacamat sonrası dikkat edilecekler vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
Hacamat Yapılmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler |
Hacamat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler |
Üç saat öncesinde yeme içme bırakılır. |
Hafif gıdalar yenilir. |
Asgari 24 saat öncesinde hayvansal gıda alınmaz (protein içeriği nedeniyle kanı koyulaştırır) |
Duş almak için en az 12 saat geçmelidir. |
Sünnet maksadıyla hacamat yaptırılacaksa ilkbahar ve sonbaharda Hicri 17-19-21. Günlerinde hacamat yaptırılır. |
Yara izine zeytinyağı veya kantaron yağı sürmek yara izinin çabuk iyileşmesini sağlar. |
24 saat öncesinde cinsel ilişkiye girilmemelidir. |
Peygamber efendimizin bal şerbetini içmek veya sirkeli su içilir. (Damar açıcı özellik) |
Sıvı gıda alınır. |
En az 48 saat hayvansal gıda ve yağlı gıda tüketilmez. |
En az 1 saat önce sigara içilmez. |
Yarım saat kadar yürüyüş yapılır. |
En az 3-7 gün öncesinde limon, vişne gibi kan sulandırıcı besinlerden uzak durulur. |
En az 6 saat uyunmaz. |
En az 1-3 gün önce kan sulandırıcı ilaçlara ara verilir. |
Sonraki 24 saatte cinsel ilişkiye girilmemelidir. |
Hacamat faydaları olduğu gibi zararları da olabilen bir uygulamadır. Çok sık hacamat yapılması, demir eksikliği ve kansızlık gibi sağlık sorunlarına sebebiyet verebilir. Yapılan kesiden kaynaklanan yaraya mikrop bulaşabilir. Hacamat malzemelerinin yeterince sterilize edilmemiş olmaması hepatit, HIV (AIDS), frengi gibi hastalıkların bulaşmasına neden olabilir. Deri ve kan enfeksiyonu oluşması durumunda bağışıklığı düşük kişilerde kalıcı hasar bırakan enfeksiyonlar oluşabilir. Bu risklerin ve yan etkilerin hacamat uygulamasından önce hacamat yapacak uzman tarafından belirtilmesi önem taşır.
Hacamat Hakkında SSS
Hacamattan Sonra Vücutta Ne Gibi Değişiklikler Olur?
Hacamattan sonra kan ve oksijen akışı artar. Sindirim sisteminde iyileşme olur. Hastada “tatlı yorgunluk” olarak ifade edilen halsizlik hissi oluşabilir. Bu nedenle hafif gıdalar tüketilmesi önerilir.
2 Hacamat Arası Kaç Gün Olmalı?
İbni Sina, Tıbbın Kanunu adlı kitabında hacamatın yılda 2 veya 3 kez yaptırılması gerektiğini belirtmiştir. Ciddi rahatsızlıkları olanların, ayda 1 defa olmak koşuluyla 5-7 seans hacamat yaptırmaları önerilir. Hafif dereceli hastalıklarda tek seans da yeterli olabilir. “En güzel hacamat hasta olmadan önce ve zamanında yapılan hacamattır” denilir.
Kan Aldırmak Hacamat Yerine Geçer Mi?
Hacamat fazla kanın dışarı atılması için yapılır. Kupa tedavisinde kılcal damarlara müdahale edilir; fakat kan vermekle aynı etkinin oluşması söz konusu değildir. Kan verildiğinde kandaki toksin oranında düşme gerçekleşmezken; hacamatta zararlı toksinler atılabilir.
Sonuç olarak;
Hacamat nasıl yapılır faydaları nelerdir merak edenler için hacamat uygulaması hakkında bilgiler aktardık. Hacamat hakkında daha detaylı bilgi edinmek ve uygulama yetisi kazanmak istiyorsanız yapmanız gereken tek şey hacamat eğitimi almak. Hacamat kliniklerinde kupa çekme tedavisi uygulamak için farklı yetkinliklere sahip olmak gerektiğinin altını çizerek yazımızı sonlandırıyoruz.