Yapay Zekâ Nedir? Ne İşe Yarar?

Yapay Zekâ Nedir? Ne İşe Yarar?

Yapay zekâ tehdit mi fırsat mı, yapay zekâ çalışmaları neden durdurulmalıdır gibi yapay zekaya ilişkin ucu açık soruların ardı arkası kesilmiyor. Akademisyenler yapay zekâ üzerine tezler yazıyor. Üniversitelerde yapay zekâ ile ilişkili bölümler, kurs merkezlerinde ise sertifika programları açılıyor. Peki yapay zekâ nedir? “AIkısaltmasıyla bilinen ve makineler tarafından görüntülenen zekâ çeşidi” şeklindeki yapay zekâ tanımı elbette yapay zekayı gerçekten anlamak için yeterli olmayacaktır. Yazımızın devamında yapay zekâ nedir kısaca bilgi vererek kullanım alanlarına ilişkin detayları paylaşacağız.

Yapay Zekâ Ne Demek?

Yapay zekâ için bugüne değin birçok tanım yapılmıştır. En kabul gören tanım şöyledir: “Bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri, zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyeti.” Yapay zekâ, artificial intelligence kelimelerinin baş harflerinden oluşan AI kısaltmasıyla bilinir. AI;

• Verilerin toplanıp bilgiye dönüştürüldüğü öğrenme,
• Sonuca ulaştırmada en verimli algoritmanın belirlendiği akıl yürütme,
• Algoritmanın iyileştirildiği doğrulama aşamalarından oluşur.

Yapay zekâ türleri ise dar yapay zekâ, genel yapay zekâ ve süper yapay zekâdır. Dijital asistanlar gibi dar yapay zekâ örnekleri, yapay zekâ geliştirme konusunda ulaşılabilen en son noktadır. Güçlü yapay zekâ olarak da adlandırılan genel AI, filmlerdeki gibi insan düzeyindeki yapa zekâ örnekleridir. Ancak genel AI henüz geliştirilmemiştir. Süper akıllı yapay zekanın nasıl elde edileceğine ilişkin bilgi şu an için yoktur.

Yazımızın bu aşamasına kadar yapay zekanın tanımı üzerinde durduk. Bu tanımlama genel geçer ifadelerden oluşur. Yapay Zekayı daha iyi anlayabilmeniz için size konuya ilişkin yanlış bilinen doğruları aktaralım:

• Yapay zekanın robotlarla eş anlamlı olduğu düşünülür. Oysa yapay zekâ farklı birçok teknolojiyi içerir.
• Yapay zekanın insan zekasını aşabileceği ve içerikleri insanlar gibi anladığı doğru değildir. Henüz dar yapay zekâ örnekleri vardır. AI bir metni ya da konuşmayı insan gibi anlama yeteneğine sahip değildir. Verileri yalnızca kalıplara göre işler.

Yapay zekâ etik sorunları ve siber güvenlik sorununu beraberinde getirmiş olsa da;

• İşleri otomatikleştirerek iş verimliliğini artırmış,
• Büyük veri setlerini analiz ederek daha iyi karar almayı sağlamış,
• Günlük hayatı kolaylaştırarak yaşam kalitesini artırmış,
• Sanatsal üretim sürecine katkıda bulunmuştur.

Yapay Zekâ Nasıl Çalışır?

Yapay zekanın aşamalarını ve sağladığı avantajları açıkladık. Gelelim yapay zekanın nasıl çalıştığına. Bu noktada yapay zekanın temel bileşenlerinden bahsetmeliyiz. Aksi halde yapay zekâ nedir sorusuna yanıtımız eksik kalacaktır.

Yapay zekanın en önemli bileşeni; gözetimli öğrenme, gözetimsiz öğrenme ve pekiştirmeli öğrenmeden oluşan makine öğrenimidir. Makine öğrenimi; görüntü tanıma, sosyal medya, siber güvenlik, kişisel asistanlar Google Haritalar gibi alanlarda kullanılır.

Yapay zekanın bileşenlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Derin Öğrenme
• Doğal Dil İşleme (NLP)
• Görüntü İşleme
• Robotik
• Uzman Sistemler

Yapay zekanın alt dalları;

• Bulanık mantık,
• Makine zekâsı,
• Görüntü işleme,
• Konuşma anlama,
• Genetik programlama,
• Örüntü tanımlama,
• Doğal dil işleme,
• Yapay sinir ağları şeklindedir.

Yapay zekanın çalışma sistemi aşama aşama şöyledir:

• Veri toplanır.
• Veriler yapay zekanın anlayabileceği şekilde dönüştürülür.
• Uygun algoritma belirlenir.
• Model, tahminde bulunma veya karar alma sürecine girer.
• Sistem veri topladıkça daha verimli hale gelir.

Yapay zekâ geliştirme sürecinde en çok tercih edilen programlama dili Python’dur. Yapay zekada Python tercih edilmesinin nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Kolay okunabilir sözdizimine sahiptir.
• Çok çeşitli platformları destekler.
• Fonksiyonel programlama yöntemlerine sahiptir.
• Geniş ve aktif topluluğa sahiptir.
• Kapsamlı kütüphaneye sahiptir.

Python dışında yapay zekâ geliştirmek için kullanılan diller; R, Java, C++, Julia, Scala, Lua gibi dillerdir.

Yapay Zekâ Ne İşe Yarar?

Yapay zekâ, hayatın birçok alanına entegre edilmeye başlamıştır. Yapay zekanın yüksek performanslı olması, erişilmesinin kolay olması, kısa sürede büyük veriye erişmeye olanak tanıması gibi özellikleri kullanım alanını yaygınlaştırmıştır. Yapay zekânın kullanım alanları aşağıdaki tablodaki gibidir:

Stanford Üniversitesi tarafından yayımlanan 2024 Yapay Zekâ Endeksi Raporu istatistikleri şöyledir:

• 2023’te endüstri 51, akademi ise 15 makine öğrenimi modeli üretmiştir.
• OpenAI’nin GPT-4’ü eğitmek için yaptığı harcama 78 milyon dolar, Google’ın Gemini Ultra için yaptığı harcama ise 191 milyon dolardır.
• En fazla yapay zekâ modeli üreten ülke ABD’dir. ABD merkezli kurumlar, 61 önemli yapay zekâ modeli geliştirmiştir.
• 2023 yılında GENAI teknolojilerinde yatırımda neredeyse sekiz kat artış olmuştur. Harcamalar 25,2 milyar dolara ulaşmıştır.
• 2023’te yapay zekâ ile ilgili 25 düzenleme yapılmıştır.

Yapay Zekâ Hangi Mesleği Yapamaz?

Yapay zekâ, özellikleriyle birçok alana değer katmıştır. Öyle ki bazı meslekler için tehdit haline gelmiştir. Ancak bir makinenin yeterli olmayacağı alanlar da var. Yapay zekâ; avukatlık, insan kaynakları uzmanlığı, psikologluk ve sanatçılık yapamaz.

Yapay Zekâ İlk Kim İcat Etti?

Yapay zekâ 1950’li yılların başında Alan Turing’in “Makineler Düşünebilir Mi?” sorusuyla kavramsal olarak ortaya çıkmıştır. Kullanıldığı alan ise “Dartmouth Konferansı”dır. Bu konferansta yapay zekâ kavramını ilk kez Bilgisayar Bilimci ve Bilişsel Bilimci “John McCarthy kullanmıştır.

Yapay Zekâ Nedir 5 Örnek?

Yapay zekâ, insan zekasını taklit ederek belirli görevleri yerine getiren sistemlerdir. Farklı türleri olan yapay zekanın birçok örneği vardır. En yaygın bilinen yapay zekâ örnekleri şöyle: Siri sesli asistan, Spotify öneri sistemleri, ChatGPT sohbet botu, Somfy akıllı ev sistemleri, Adobe Photoshop görüntü işleme.

Yapay Zekâ Günlük Hayatta Nerelerde Kullanılır?

Yapay zekâ günlük hayatta hemen her alanda kullanılır. Sağlıktan askeriye, tarımdan bankacılığa yapay zekanın kullanılabileceği birçok alan vardır. Savunma alanında kullanılan insansız hava araçları en iyi örnektir.

En İyi Yapay Zekâ Uygulamaları Nelerdir?

Yapay zekâ uygulamasında çok fazla örnek vardır. En iyi yapay zekâ uygulamaları şunlardır: Alexa, Siri, Google Assistant, Microsoft Cortana.

Yapay Zekâ ile Neler Yapılabilir?

Yapay zekâ ile hemen hemen tüm sektörlerde teknoloji geliştirmek mümkündür. Yapay zekâ ile yazılı içerik oluşturarak, çeviri yaparak, web sitesi kurarak para kazanabilirsiniz. Sektör haline gelen yapay zekâ kullanarak devrim yaratılabilir.

Güncel Yapay Zekâ Uygulamaları Nelerdir?

Yapay zekâ söz konusu olduğunda genellikle akla ilk gelen popüler uygulamalardır. Güncel yapay zekâ uygulamaları; Amazon Echo ve Google Home gibi akıllı hoparlörler, sürücüsüz arabalar, sohbet robotları, sanal asistanlar, Netflix ve Spotify gibi yayın hizmetleridir. Güncel uygulamalar hemen hemen birçok sektörde vardır.

Sonuç olarak;

Yapay zekâ hakkında bilgi arayışındakiler için yapay zekâ nedir konusuna açıklık getirdik. Elbette insanlık için tıpkı beynin gelişimi gibi önem taşıyan bu konuda yazılabilecek birçok şey var. Yapay zekanın, zekanın yalnızca bir boyutu olduğu bilgisini paylaşarak yazımızı sonlandırıyoruz. Yapay zekâ uzmanlığı eğitim sayfamızdaki ön kayıt formunu doldurarak eğitim ve sertifikasyon süreçleri hakkında ücretsiz bilgi edinebilirsiniz.