Meslek liseleri sağladığı avantajlarla Türk eğitim sistemi içinde önemli bir yere sahip. Nitekim her yıl milyonlarca öğrenci, Türkiye’deki 293 mesleki ve teknik liseden birine girmek için çabalıyor. Üstelik bu okullardaki doluluk oranı yüzde 100'e yaklaştı. Organize sanayi bölgeleri de meslek liselerine yatırım yapmaya devam ederken öğrenciler ve aileleri en iyi meslek lisesi bölümleri arayışına girdi.
İş hayatına ilişkin yapılan araştırmaları ve sonuç raporlarını incelediğimizde şu sonuca ulaştık: Özel sektörde keskin bir iş gücü açığı var. Üretimde işçi açığının tehdide dönüşmeye başlaması, meslek liselerine olan talebin artışının sebeplerinden biri. Öğrencilerin aklındaki soru ise meslek lisesinde hangi bölüm daha iyi. Bu noktada öncelikle meslek lisesi türlerini ve hangi meslek liselerinde hangi bölümlerin olduğunu ele almak gerekir.
Meslek lisesi söz konusu olduğunda akla ilk gelen endüstri meslek lisesi veya ticaret meslek lisesidir. Oysa sağlık meslek lisesi, havacılık lisesi ve denizcilik lisesi de meslek lisesi türleri arasındadır. Endüstri ve ticaret meslek liselerinin dışındaki meslek liseleri genellikle özel sektöre bağlı olarak kurulan liselerdir.
· Endüstri meslek lisesi bölümleri: Büro yönetimi, çocuk gelişimi, giyim üretim teknolojisi, motorlu araçlar teknolojisi, yiyecek içecek hizmetleri alanı.
· Sağlık meslek lisesi bölümleri: Hemşire yardımcılığı, ebe yardımcılığı, sağlık bakım teknisyenliği, radyoloji teknisyenliği.
· Anadolu meslek lisesi bölümleri: Çocuk gelişimi, bilişim teknolojileri, grafik ve fotoğraf, giyim üretim teknolojisi, fotoğrafçılık, el sanatları ve teknolojisi, resim.
· Ticaret meslek lisesi bölümleri: Bilişim teknolojileri, büro yönetimi, muhasebe ve finansman, ulaştırma hizmetleri.
Meslek liselerinde 47 alan ve 105 dal vardır. Dala yerleşme işlemi dokuzuncu sınıfın sonunda yapılır. Öğrenciler, seçtikleri dallarda onuncu sınıf itibarıyla öğrenim görmeye başlarlar. Alan dallarının açılabilmesi için yeterli talebin olması gerekir. Dal tercih formunun belirtilen sürede doldurulmaması, öğrencinin uygun dallara tercihi dışında yerleştirilebileceğini gösterir. Bu nedenle öğrencilerin bölümler ve dalları hakkında bilgi edinip kararlarını vermeleri ve ilgili dilekçeyi veli ile birlikte ıslak imzalı olarak okul idaresine teslim etmeleri gerekir.
Bir meslek lisesi bölümünün ‘en iyi’ olup olmadığını belirleyen birçok faktörden söz edebiliriz. Yalnızca iş bulmayı garantilemesi veya yalnızca ‘sıkılmadan yapılabilecek bir iş’ unvanı kazandırması bölümü en iyi olarak değerlendirmek için yeterli değildir. Meslek lisesi bölümü seçiminde şu sorulara yanıt bulmak faydalı olacaktır:
· Ünlü olmak mı, saygınlık mı, liderlik mi, düzenli yaşam mı, iyi gelir mi önemli?
· Meslekteki istihdam ve işsizlik durumu, çalışma koşulları, gelir nasıl?
Öğrencinin dış etkenlerden arınıp ailesiyle uzlaşmış olması ve toplumsal yargıların üstünde düşünebilmesi meslek lisesi bölümünü seçme sürecinde kritik önem taşır. Bölüm seçiminde her ne kadar “sağlıkçı ol işsiz kalmazsın” gibi toplumsal yargılardan bağımsız düşünmek gerekse de gelecek kaygısı olmaması açısından bu yargıları tamamen göz ardı etmemek de doğrudur. Bu olguya dayanarak iş garantili meslek lisesi bölümleri sıralamasını yaparak kendi ‘en iyi’ listenizi oluşturmanıza yardımcı olalım.
Adalet – Zabıt Katipliği, İnfaz Koruma
Adalet alanında zabıt katipliği ve infaz koruma dalları okutulur. Zabıt katipliği dalında öğrenim gören öğrenciler mezun olduklarında; mahkemeler, Cumhuriyet Başsavcılıkları ve İcra Daireleri ile özel sektör hukuk bürolarında çalışabilirler. İnfaz koruma dalını okuyan öğrenciler ise ceza infaz kurumları, tutukevleri ve çocuk eğitim evlerinde çalışma fırsatı yakalayabilirler.
Bilişim Teknolojileri – Ağ İşletmenliği, Siber Güvenlik
Meslek liselerinde bilişim teknolojileri alanında ağ işletmenliği ve siber güvenlik ile yazılım geliştirme olmak üzere iki bölüm vardır. Bölüm mezunları meslek lisesinden sonra ek puanlarıyla ilgili bölümlere yerleşebilirler. Böylece yazılım alanında uzmanlaşabilirler. Yazılımın, bugünün ve geleceğin mesleği olduğu düşünüldüğünde gözde meslek lisesi bölümleri arasında yer aldığını söylemek mümkün.
Sağlık Hizmetleri- Ebe Yardımcılığı, Hemşire Yardımcılığı, Sağlık Bakım Teknisyenliği
Meslek lisesi öğrencileri, sağlık hizmetleri alanında şu üç dal arasında tercih yapabilir: Ebe yardımcılığı, hemşire yardımcılığı, sağlık bakım teknisyenliği. Sağlık meslek lisesi en iyi bölümleri söz konusu olduğunda akla gelen bölüm hemşire yardımcılığıdır. Hemşire yardımcılığı dalında öğrenim görenler sağlık teknisyeni olarak çalışabilirler.
Uçak Bakım- Uçak Motor Gövde, Uçak Elektroniği
Meslek liselerinin uçak bakım alanında uçak motor gövde ve uçak elektroniği olmak üzere iki bölüm vardır. Bu iki bölümden mezun olan öğrenciler, sivil uçak bakım merkezlerinde, askeri hava ikmal bakım merkezlerinde ve uçak fabrikalarında istihdam imkânı bulabilirler.
Metal Teknolojisi- Metal Doğrama, Kaynakçılık
Sanayi alanına nitelikli iş gücü yetiştiren meslek lisesi bölümlerinden biri de metal teknolojisi bölümüdür. Bu alanda metal doğrama ve kaynakçılık bölümleri vardır. Mezunlar; ısıl işlemci, kaynakçı ve çelik yapılandırmacı unvanlarıyla çalışma fırsatı yakalayabilirler. Metal sektörü, hızlı gelişen bir sektör olduğu için metal teknolojisi alanı en iyi meslek lisesi bölümleri arasında sayılan alanlar arasındadır.
Meslek Liseleri Hakkında SSS
En İyi Meslek Lisesi Hangisi?
Türkiye’nin en iyi meslek liseleri sıralaması LGS puanlarına göre belirlenir. LGS 2023 yerleştirme sonuçlarına göre Türkiye geneli en yüksek puanlı meslek lisesi Baykar Milli Teknoloji Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi olmuştur. Bölüm ise bilişim teknolojileri alanıdır.
Sağlık Meslek Liselerinde Hangi Bölümler Var?
Sağlık meslek liseleri, staj aşamasındaki öğrencilere asgari ücretin 3’te 1’i kadar ücret kazandırması ve sigorta başlangıcının yapılması gibi avantajlar sağlar. Bu avantajlarıyla çok tercih edilen sağlık meslek liselerinde şu bölümler var: Hemşire yardımcılığı, ebe yardımcılığı, sağlık bakım teknisyenliği. En popüler sağlık meslek lisesi dalı ise hemşire yardımcılığıdır.
Meslek Lisesi Kaç Yıl Sürer?
Meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarında öğrenim süresi dört yıldır. Meslek lisesi mezunları 3795 sayılı Kanuna göre teknisyen unvanıyla istihdam edilirler. Ayrıca iş yeri açma belgesine de sahip olurlar.
Sonuç olarak;
İş hayatına kalifiye eleman olarak başlangıç yapmayı sağlamak isteyen öğrenciler ve aileleri için en iyi meslek lisesi bölümleri hakkında yazdık. Şüphesiz en iyi bölüm ilgi alanı ve istihdam bakımından avantajlı olan bölümlerdir. Bu bağlamda tercih yaparken istihdam durumuyla ilgili yapılan araştırmaları gözden geçirmenizi ve ilgi alanlarınızı düşünmenizi öneririz. Yeterli puana sahip değilseniz meslek edindirme kurslarına da katılabilirsiniz.