TÜİK tarafından yayımlanan “Yaşam Kalitesi Modülü, 2022” araştırma verileri, Türkiye’de toplam nüfusun yüzde 70’inin hiç kitap okumadığını ortaya koymuştur. En az bir kitap okuyanların oranı ise yüzde 31,0. Peki, dünyadaki diğer ülkelerde kitap okuma oranı nasıl? UNESCO tarafından yayımlanan dünyada en çok kitap okuyan ülkeler sıralaması ülkelerin kitap okuma oranlarını ortaya koymuştur.
UNESCO her yıl “dünya kitap başkenti”belirler ve en çok kitap okuyan ülkeler sıralamasını yayımlar. 2023 yılında Afrika ülkesi Gana’nın başkenti Akra “dünya kitap başkenti” oldu. Bunun nedeni Gana’da mobil kütüphanelerin olması, farklı dillerde kitapların okunması ve yazarları teşvik eden çalıştaylar düzenlenmesidir.
UNESCO’nun dünyanın en çok kitap okuyan ülkeleri listesinde ilk dört ülkesi Asya merkezlidir. Bu durum kalabalık nüfusla da açıklanabilir. İlk sırada yer alarak “dünyada en çok kitap okuyan ülke” unvanını alan Hindistan’da bir bireyin ortalama okuma süresi 10 saat 42 dakikadır.
Dünya kitap okuma sıralaması şöyle:
1. Hindistan
2. Tayland
3. Çin
4. Filipinler
5. Mısır
6. Çekya
7. İsveç
8. Fransa
9. Macaristan
10. Suudi Arabistan
İlk sırada yer alarak “dünyada en çok kitap okuyan ülke” unvanını alan Hindistan’da bir bireyin ortalama okuma süresi 10 saat 42 dakikadır. Türkiye, ülkelerde kitap okuma oranları söz konusu olduğunda geri kalmıştır. 18. sırada yer alabilen Türkiye’de kitap okunma süresi haftada ortalama 5 saat 54 dakikadır.
Dünya Kültürü Puan Endeksi'nden derlenen veriler, kitap okuma oranı en yüksek ülke listesini ortaya koyduğu gibi en çok okunan kitapların listesini de ortaya koymuştur. Dünyanın en çok inanılan ikinci dini olan İslam'ın kutsal kitabı Kur'an-ı Kerimen çok okunan kitaptır. Dünyada en çok okunan ilk 10 kitap listesi şöyledir:
1. Kur'an-ı Kerim
2. İncil
3. Başkan MAO’dan Seçme Sözler
4. Don Kişot
5. Harry Potter Serisi
6. İki Şehrin Hikayesi
7. Yüzüklerin Efendisi Üçlemesi
8. Küçük Prens
9. Alice Harikalar Diyarında
10. Küçük Zenci
Ajans Press tarafından 2019 yılında yapılan medya incelemesine göre kitaplarla alakalı 640 bin 509 haber içeriği üretilmiştir.
Dünyanın En Çok Kitap Okuyan Ülkesi Hangisi?
Dünyanın en çok kitap okuyan ülkesi Hindistan’dır. Araştırma sonucu, Hintli her vatandaşın haftada ortalama 10 saat 42 dakika kitap okuduğunu ortaya koymuştur. Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi, 2003 yılında kitap başkenti olmuştur.
Türkiye En Çok Kitap Okuyan Kaçıncı Ülke?
Türkiye, en çok kitap okuyan 18. ülkedir. Kitap okumaya en fazla vakit ayıran ilk 10 ülke arasında Türkiye yok. Türkiye, PISA okuma becerileri araştırmasında da pek iyi bir noktada değil. Okuma süresi haftalık 5 saat 54 dakika olarak belirlenen ülkemizde başkent Ankara veya başka bir şehrimiz kitap başkenti olarak da seçilemedi. Kütüphane sayısını son 1 yılda artıran İstanbul, bu yıl kitap başkenti olmak için aday oldu.
En Çok Kitap Okuyan Kişi Kim?
En çok kitap okuyan kişi olarak Guinness Rekorlar Kitabı sertifikası alan kişi henüz 13 yaşındaki Mahir Atabey Türk olmuştur. 8 yaşındayken kitap okuma rekoru kıran Türk, 4 ayda bin 53 kitap okumuştur. Hızlı okuma rekortmeni ise aldığı hızlı okuma eğitimi sayesinde dakikada 11 bin 725 kelime okuyan Tarık Yiğit’tir.
Ülkemizde Kitap Okuma Oranı Neden Düşüktür?
Türkiye’de kitap okuma oranı üzerinde etkili olan en önemli unsur sosyoekonomik faktörlerdir. Eğitim seviyesi, kültürel değerler ve teknolojik gelişmeler de etkilidir. Oranın artması için kitap okuma alışkanlığını yaşam tarzı haline getirmek gerekir. Basılı kitapların ücreti nedeniyle de oranlarda düşüş olmuştur. e-kitaplar ve sesli kitaplar gibi dijital formatlar bu konuda çözüm olabilir.
Okuma Oranı En Yüksek İlimiz Hangisi?
Ülkemizde okuma oranı diğer ülkelere kıyasla düşüktür. Bununla birlikte Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı 2020 yılı verileri, okuryazarlık oranının yüzde 97,42’ye ulaştığını ortaya koymuştur. Okuma yazma oranı en yüksek ilimiz ise yüzde 99,07 ile Antalya’dır. Oransal olarak en altta kalan ilimiz Mardin’dir.
Dünyanın Yüzde Kaçı Okuma Yazma Biliyor?
Dünya genelinde okuryazar sayısında istikrarlı bir artış vardır. Ancak UNESCO verilerine göre okuma yazması olmayanların sayısı 763 milyondur. Dünya genelinde 15 yaş üstünde okuryazarlık oranı yüzde 86’dır.
Dünyada En Çok Okunan Roman Hangisi?
Okuryazarlık söz konusu olduğunda akla ilk gelen kitap türü romandır. Dünyada en çok okunan roman, Miguel de Cervantes'in 1605'te yayımlanan Don Kişot isimli romanıdır. 912 sayfalık romanda olaylar şövalye kitaplarına takıntılı 50'li yaşlarında bir aristokrat olan Alonso Quijano üzerinden ilerler.
Sonuç olarak;
En çok kitap okuyan ülkeler konusundaki istatistikleri merak eden kitapseverler için UNESCO listesini paylaştık. Farklı araştırma soruları ve konuya dair merak edilenleri de ele almayı unutmadık. Türkiye2nin kitap okuma oranının iyileşmesini umarak yazımızı sonlandırıyoruz.