Bir lise öğrencisi hangi kitapları okumalı? Siz de bu soruya yanıt arıyorsanız doğru sayfadasınız. Sizler için ince eleyip sık dokuyarak lisede okunması gereken kitaplar derlemesi yaptık. Yalnız hazırladığımız listede, son yıllarda revaçta olan Wattpad isimli platformun yayımlanmasında önayak olduğu herhangi bir kitap yoktur. Nitekim bu platform, alanında uzman kişilerce “sinsi tehlike” olarak ifade edilmiş ve birçok bilimsel araştırmada platformun olumlu etkilerinden ziyade olumsuz etkileri olduğu ortaya konmuştur.
Lise çağı, yani 14-18 yaş aralığı kitap okumanın kritik önem kazandığı dönemdir. Nitekim bu dönemde kitap okuma alışkanlığına sahip olmak; hayatı anlamak, düşünme becerisi geliştirmek, ön yargıları kırmak, hayal gücünü geliştirmek gibi faydalar sunar.
Kitap okuma alışkanlığını kazandırmak için öğretmenlerin önerileri klasikleri okumaktır. Zamana meydan okuyan klasikler, farklı tarzda yazan yazarların ortak birçok noktada buluştuklarını gösterir. 100 temel eser (lise listesi) okumaya başlamak için iyi seçenektir. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan bu listede yalnızca roman türünde değil farklı türde de öneriler vardır. Listedeki ilk 10 roman ve yazarları şu şekildedir:
1. Açlık - Knut Hamsun
2. Aganta Burina - Burinata Halikarnas Balıkçısı
3. Akdeniz - Panait Istrati
4. Ayaşlı ile Kiracıları - Memduh Şevket Esendal
5. Babalar ve Oğullar - Turgenyev
6. Beyaz Diş Jack London
7. Beyaz Gemi Cengiz Aytmatov
8. Bir Bilim Adamının Romanı - Oğuz Atay
9. Cemo - Kemal Bilbaşar
10. Çalıkuşu - Reşat Nuri Güntekin
Lise döneminde çok fazla uzun olmayan, görünüşüyle ve baskı kalitesiyle dikkat çeken kitaplar tercih edilir. Esasında asıl önemli olan kitabın yaş düzeyine uygun olması ve dilin anlaşılır olmasıdır. Aşağıda önerdiğimiz kitapları listemize dahil etmemizin nedeni bu kriterleri karşılamasıdır. İşte MEB’in listesindeki kitapların dışında lisedeyken okunması gereken kitaplar :
Damızlık Kızın Öyküsü dizi olarak da yayımlanmış sürükleyici bir romandır. Feminist distopyanın en iyi öneklerinden biridir. Betimlerin gerçekçiliğiyle inandırıcılığı yüksek bir roman.
“Aldırmamak cehaletle aynı şey değildir, üstünde çalışman gerekir.”
Cesur Yeni Dünya - Aldous Huxley
“Cesur Yeni Dünya”, distopik kitapları sevenlerin sevebileceği türden bir roman. 20. yüzyılın en meşhur distopyalarından biri olan bu romanı cezbedici kılan özelliği konusudur. Akıcılık bakımından da listede olmayı hak eden bir kitaptır.
"Mutsuzluğu, burada yaşadığın sahte, yalancı mutluluğa yeğlerim.."
Lisede mutlaka okunması gereken kitaplardan biri de Nobel Edebiyat Ödüllü İngiliz romancı William Golding tarafından kaleme alınmış olan “Sineklerin Tanrısı”dır. Roman, ıssız bir adaya düşen çocukların serüvenini konu edinmiş. Etkileyici ve düşündüren analizlerin yapıldığı bu kitabı okunabilir kılan özelliklerinden biri de yalın bir dile sahip olmasıdır.
“Günün kararlarını satranç oynarcasına alıyordu. Tek derdi, hiçbir zaman çok iyi bir satranç oyuncusu olmayacağıydı.”
Çok satanlar listesinin başını çeken kitaplardan biri ile devam edelim. “Çavdar Tarlasında Çocuklar”, bir burjuva ailesinin oğlunun büyüme yolculuğunu konu edinmiştir. Edebiyat dünyasında birtakım eleştiriler almış olsa da sürükleyici ve okunması gereken bir kitaptır.
"Hayat, tabii ki bir oyundur, evladım. Hayat, kurallara göre oynanması gereken bir oyundur."
Lisede okunması gereken kitaplar listemize Emily Bronte'nin kariyerindeki tek kitap olan “Uğultulu Tepeler” ile devam ediyoruz. Esasında kitapta hüzün ve karamsarlık hâkim. Buna rağmen akıcılığıyla okuyuculuğu saran bir roman. İngiliz klasiklerinden biri olan bu romana sancılı bir aşk hikayesi konu edilmiş.
“Sahip olamadıklarınız için üzülmektense sahip olduklarınız için şükredin”
“Kırmızı Pazartesi”, bazı liselerde ödev olarak okutulan bir kitaptır. Kolombiyalı büyük yazar, bu eserinde halkın ortak davranış biçimlerinin portesini çizmiştir. Namus ve töre gibi kavramların etkisinin ele alınışı dikkat çekicidir. Kitap geriye doğru akan anlatımla yazılmış olsa da sürükleyicidir.
“Öyle güzel gülmelisin ki insanlar seni ağlatmaya utanmalı…”
“Otomatik Portakal” sürükleyici konusundan önce yazarının hikayesiyle dikkat çeken bir roman. Yazar, tümör nedeniyle 1 yıldan az ömrü kaldığını öğrenince karısının geçimini sağlaması için kitaplar kaleme alır. Ünlü olduğunda ise teşhisin yanlış olduğunu öğrenir. Beyazperdeye de aktarılan bu kitap, çoğunluğun tavsiye üzerine okuduğu kitaptır.
“Doğrunun ne olduğunu biliyor, onu onaylıyor, gene de eğriyi yapıyorum ha!”
“İnci”, zenginliğin ve paranın getirdiği kötülük ve felaketleri konu edinen bir romandır. Nobel ödüllü yazarın bu eseri de bir solukta okunacak cinsten. Hem düşündürücü hem duygusal bir kitap okumak isterseniz John Steinbeck’in bu eserini okumalısınız.
“İncinin yitip gidişi, kendi değerlerinin kıymetini bilmeyenlere verilen bir cezaymış. “
Stefan Zweig genellikle “Satranç” isimli romanıyla tanınır. Bu romanı da harikulade eserlerinden biridir. Kitabın dilindeki akıcılık çok çabuk kitabı okumayı sağlar. Vicdani yükümlülüğüyle kendi karmaşık duyguları arasında sıkışıp kalan bir doktorun hikayesinin anlatıldığı kitabı okumanızı şiddetle öneriyoruz.
"Söz konusu başkalarının derdi olunca nasıl da hep daha zeki ve daha nesnel oluruz."
Lise Okunması Gereken Kitaplar Hakkında SSS
Gençler Hangi Kitapları Okumalı?
Gençler her türde kitap okumalıdır. Yalnızca romanla kitap okuma alışkanlığını sınırlamak doğru değildir. Farklı türde kitap okumak farklı bakış açısı kazanmak bakımından önemlidir.
Çok Kitap Okumak Zekayı Geliştirir Mi?
Kitap okumanın etkileri üzerine birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalar çok kitap okumanın zekayı geliştirdiğini ortaya koymuştur. Düzenli kitap okuyan kişilerin nöron bağları gelişir.
1 Günde Kaç Saat Kitap Okumalıyız?
Bir kitabın konusunu tam olarak anlayabilmek için o kitaba her gün zaman ayırmak gereklidir. En az 1 saat kitap okumak kitap okuma alışkanlığı kazanmak için önemlidir. Bir kitabın toplam olarak ne kadar sürede okunabileceği ise yazı tipine, yazı boyutuna, kitabın akıcılığına göre değişir.
Sonuç olarak;
Ülkelerin kitap okuma karnesi incelendiğinde Türkiye ne yazık ki iyi bir tablo ortaya koyamamıştır. Kitap okuma alışkanlığının ilkokulda başlayıp lisede katmerlenmesi gerekir. Bu gerçekten yola çıkarak geniş kapsamlı bir araştırma yaparak lisede okunması gereken kitaplar listesi oluşturduk. Okuma alışkanlığının sürekliliğini sağlamak için roman ve hikâye dışındaki türleri de okumanızı öneririz. Kitap tercihinizi yaptıysanız ve sıra hızlı ve anlayarak okumaya geldi diyorsanız hızlı okuma eğitimini inceleyebilirsiniz.