İnovatif fikirlerle topluma fayda sağlamanın verdiği manevi haz, standart iş kollarından daha yüksek maaş, yönetici pozisyonlarında iş imkânı… Mühendislik okuma konusunda kararlı olmayı sağlayabilecek birçok neden sıralamak mümkün. Ne var ki mühendislik dalları arasında seçim yapmak çok da kolay değil. Nitekim mühendislik okumakta kararlı üniversite adaylarının, kariyer danışmanlarına sordukları sorular en iyi mühendislik bölümleri etrafında şekillenmekte.
Mühendislik dallarının iyi olup olmadığını belirlemeden önce mühendislik eğitiminde hangi konulara odaklanılacağını bilmek önemlidir. Nitekim her mühendislik dalında farklı zorunlu dersler okutulur. Türkiye’de 100’ü aşkın mühendislik fakültesi vardır. Bu fakültelerde amaç;
Amaca uygun olarak matematik, fizik ve kimya temel mühendislik dersleri okutulur. Ardından branş dersleri verilir. Her branşta ilgi alanına ve çalışma alanına işaret eden dersler vardır. Örneğin, endüstri mühendisliğinde üretim sistemleri tasarımı, tedarik zinciri yönetimi gibi dersler okutulurken; kimya mühendisliğinde ayrıştırma süreçleri, kimyasal proses gibi dersler okutulur.
Mühendislik fakültelerini tercih etmeden önce, istihdam konusunda ipuçları veren dersleri incelemek “mesleki kimlikte erozyon” olmaması açısından önem taşır. Örneğin, kimyasal süreç hesaplamaları gibi dersleri olan kimya mühendisliğinde çalışma alanı laboratuvardır. Kapalı ortamda uzun süre kalmaktan rahatsızlık duyan veya farklı bir nedenle laboratuvarda çalışma fikrine sıcak bakmayan kişilerin kimya mühendisliğini tercih etmesi uygun olmayacaktır.
21. yüzyılın en önemli meslek dalı olan mühendislikte elektrik, inşaat, kimya ve makine olmak üzere 4 alan vardır. Teknolojideki gelişmelerle birlikte mühendislikte farklı dallar türemiştir. ‘En iyi’ nitelendirmesi göreceli kavram olsa da toplumun genel kanısı bazı mühendislik dallarının daha iyi olduğu yönündedir. Bir mühendislik dalının “en mantıklı mühendislik” olarak ifade edilmesi yalnızca çalışılmak istenen alana değil, mühendislik dalının yüksek kazançlı olmasına ve iş bulma oranına da bağlıdır. Bu doğrultuda yaptığımız araştırmalara göre en iyi mühendislik bölümleri şöyledir:
Uçak Mühendisliği Bölümü
Uçak mühendisliği bölümü gözde mühendislikler listesinin başındadır. Bunun nedeni uçak mühendisliğindeki maaşların yüksek olmasıdır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre en çok para kazanan mühendislik dalı uçak mühendisliğidir. Uçak mühendislerinin öncelikli istihdam alanı, sivil havacılık sektörü ve savunma sanayidir. Esasında uçak mühendislerinin, makine mühendislerinin çalışabileceği tüm alanlarda çalışması mümkündür. Bölümde taban puanı en yüksek üniversite İstanbul Teknik Üniversitesi, taban puanı ise 531,5984 olmuştur.
Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü
Havacılık ve uzay mühendisliği bölümünde amaç pilot adayı havacılık görevlileri yetiştirmektir. Savunma sanayiinin gelişmesiyle birlikte popülerleşen bu bölümden mezun olanlar, savunma sanayi alanında faaliyet gösteren işletmelerin yanı sıra sivil havacılık şirketlerinde, teknokent şirketlerinde, araştırma enstitüleri ve üniversitelerde çalışabilirler. Uzay çalışmalarına önem veren şirketlerin artması bölümü cezbedici kılan bir nedendir. Bölümde taban puanı en yüksek üniversite İstanbul Teknik Üniversitesi, taban puanı ise 531,5984 olmuştur.
Yazılım Mühendisliği/Bilgisayar Mühendisliği Bölümleri
En iyi mühendislikleri sıralamaya yazılım mühendisliği ve bilgisayar mühendisliği ile devam ediyoruz. Esasında iki bölümün farklı yönleri vardır; fakat ikisinde de yazılımsal beceriler kazanılır. Bu beceriler sadece günümüz için değil, gelecek için de önemlidir. Geleceğin mesleği olarak görülen bu mesleği tercih ederek bu yönde eğitim alanlar, hemen her sektörde çalışabilirler. Maaş durumu ise mesleki gelişime göre artış gösterir. Bölümde taban puanı en yüksek üniversite ODTÜ, taban puanı ise 518,08843 olmuştur.
Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü
Elektrik elektronik mühendisliği, en yüksek mühendislik bölümleri arasında yer alan bir bölümdür. “Öğrencilerin girişimcilik yönlerini tetikleyen bir bölüm” olarak ifade edilen bu bölümden mezun olanların kazancı yüksektir. Mezunların çalışma alanları ise iletişim, ulaşım, savunma, teknoloji sanayiidir. Elektrik elektronik mühendislerinin imza yetkisi de vardır. Bölümde taban puanı en yüksek üniversite Koç Üniversitesi, taban puanı ise 549,2750 olmuştur.
Nükleer Enerji Mühendisliği Bölümü
Nükleer enerji mühendisliği, temel mühendislik alanlarının çok dışında olması ve Türkiye için henüz yeni olması nedeniyle uzak durulan bir bölümdür. Üstelik bölümün zorluk düzeyinin yüksek olduğu bilinir. Bu özelliklerine rağmen bölümü en iyi mühendislik dalı hangisi sorusuna yanıt olarak yazmamızın nedeni bölümün geleceğinin parlak olmasıdır. Özellikle de yurt dışında çalışmayı veya yurt içinde akademik kariyer yapmayı planlıyorsanız bölümü tercih edebilirsiniz. Mezunların istihdamdaki en önemli olanağı ulusal ya da uluslararası enerji şirketleridir. Türkiye’de Çin ve Japonya iş ortaklığıyla faaliyet gösteren üç adet nükleer santrali vardır. Bölümde taban puanı en yüksek üniversite Hacettepe Üniversitesi, taban puanı ise 441,8404 olmuştur.
Biyomedikal Mühendisliği Bölümü
Biyomedikal mühendisliği “önü açık” olarak ifade edilen mesleklerden biridir. Bu mühendislik, en hızlı büyüyen meslekler arasında olduğundan bölüm de dünyanın en iyi mühendislik bölümleri arasında sayılır. Sağlık teknolojilerindeki gelişimle birlikte hastanelerde biyomedikal mühendislerine ihtiyaç artmıştır. Biyomedikal mühendisleri, araştırma ve test tesisleri ile devlet düzenleme kurumları gibi yerlerde de çalışabilirler. Yapay zekâ temelli kişisel sağlık danışmanlığının gelişimiyle gelişebilecek bu mühendislik dalının özellikle de yurt dışında avantaj sağlayacağına kesin gözle bakılabilir. Bölümde taban puanı en yüksek üniversite TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, taban puanı ise 489,8107 olmuştur.
YÖK tarafından yapılan açıklamaya göre 2023 yılında mühendislik bölümleri için 77 bin 595 kontenjan ayrılmıştır. Kontenjanı en çok artan mühendislik dalları ise bilgisayar mühendisliği, elektrik elektronik mühendisliği ve yazılım mühendisliğidir. Bazı üniversiteler, özellikle bazı branşlarda öne çıkmaktadır. Örneğin, makine mühendisliğinde Koç Üniversitesi; bilgisayar mühendisliğinde ise ODTÜ (Ortadoğu Teknik Üniversitesi ön plandadır. Türkiye’nin en iyi mühendislik üniversiteleri genel olarak şöyle sıralanabilir:
QS World University Rankings tarafından yapılan araştırmaya göre dünyanın en iyi mühendislik okulları;
Hangi Mühendislik İşsiz Kalmaz?
Eğitimli işsizlerin çoğalması nedeniyle mühendislikte işsizlik durumu mühendis adayları için kritik önem taşır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre mühendislik, istihdam oranlarının en yüksek olduğu beş temel alandan biridir. Mühendislik dallarının iş bulma oranıyla ilgili net veri yoktur; fakat ortalama kazancı en yüksek mühendislik bölümü uçak mühendisliği olarak belirlenmiştir. İstatistiksel araştırmalardan bağımsız olarak işsizlik ihtimalinin en yüksek olduğu mühendislik dallarının en çok tercih edilen inşaat ve makine mühendisliği olduğunu söylemek mümkün.
Hangi Mühendislik Daha Çok Para Kazandırır?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan araştırmalar en çok para kazanan mühendisliğin uçak mühendisliği olduğunu ortaya koymuştur. İkinci olarak en çok para kazanan mühendislik dalı ise matematik mühendisliğidir. Uçak mühendislerinin ortalama maaşı 72 bin; matematik mühendislerinin ortalama maaşı ise 44 bin civarıdır.
Hangi Mühendislerin İmza Yetkisi Var?
İmza yetkisi, mühendisin yaptığı iş veya sunduğu hizmetin sorumluluğunu üstlendiğini gösterir. Proje veya sözleşmedeki mühendis imzası ile anlatılmak istenen şudur: “Ben öğrendiğim bilgilerle bu işi yapmaktayım ve bu işin bilime, teknolojiye ve ilgili mevzuatına uygunluğunu onaylıyor, sorumluluklarını alıyorum." Serbest Müşavir Mühendislik yani SMM hizmeti olarak adlandırılan bu yetkiye, ön koşul aranmaksızın sahip olanmühendisler;elektrik elektronik ve haberleşme mühendisleridir.
Sonuç olarak;
Hangi mühendislik daha iyi merak eden mühendis adayları için en iyi mühendislik dalları sıralaması yaptık. Mühendislikte genellikle iş imkânı için temel mühendislikler önerilir; fakat çok tercih edilen endüstri, makine ve inşaat mühendisliği çok mezun veren mühendislik bölümleridir. Bu nedenle iş bulma ihtimali rekabet nedeniyle düşüktür. Ancak mühendislik seçiminde tek soru hangi mühendisliğin iş imkânı daha fazla olmamalıdır. İlgi alanlarının çalışma alanlarıyla örtüşmesi kritik önem taşır. Mühendislerin daha iyi koşullarda çalışma fırsatı yakalayabilmesi açısından başta autoCAD olmak üzere birçok programı öğrenmesi gerekir.