Rehberlik eğitim sisteminin en önemli bileşenlerinden biridir. Nitekim rehberlik hizmetleri Milli Eğitim Şuralarına da konu olmuştur. Rehber öğretmen ünvanı söz konusu olduğunda akla ilk gelen yönlendirme ve yöneltme işlevidir. Ancak bir rehber öğretmenin görevini öğrenciyi yönlendirmek olarak ifade etmek çok sığ bir ifade olacaktır. Gelin rehber öğretmen ne iş yapar konusundaki detayları mercek altına alalım.
Rehber öğretmen, kamu ve özel sektörde eğitim kurumlarında kişisel/sosyal, eğitsel ve mesleki rehberlik hizmetleri vermekle sorumlu kişidir. Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü tarafınca yayımlanan “Rehber Öğretmen El Kitabı”nda rehberlik hizmetinin amacı şöyle belirtilmiştir: “Kendini tanıyan, kendisine sunulan eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, sorumluluk alabilen bireyler yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir birey olarak yaşamlarını sürdürerek kendini gerçekleştirmelerini amaçlar.”
Rehberlik hizmeti MEB'e bağlı olan tüm okullarda verilir. Dolayısıyla rehber öğretmenlerin öncelikli istihdam alanı okullardır. Rehberlik bölümü bulunan araştırma merkezlerinde, dershane ve özel eğitim kurumlarında da rehber öğretmene ihtiyaç duyulur. Kamu kurumlarında rehber ünvanıyla atanmak için;
Rehber öğretmen ünvanına sahip olmak için yasal prosedür aşılsa bile meslekle uyumlu kişisel özelliklere de sahip olmak gerekir. Aksi halde meslekte başarılı olmak mümkün olmayacaktır. İyi bir rehber öğretmende bulunması gereken özellikleri şöyle sıralayabiliriz:
Rehber öğretmenler çocukların bilişsel, sosyal, duygusal, fiziksel olarak sağlıklı gelişim göstermelerine yardımcı olur. Dolayısıyla bu mesleği icra etmek yardımsever insanlar için manevi haz duymayı sağlar. Rehberlik hizmeti verilen çok sayıda okul olması mesleğin önünün açık olduğunu, işsizlik yaşanmasının düşük ihtimal olduğunu gösterir. Rehber öğretmenliğin zorlukları ise kamuda atama puanının yüksek olması ve özel sektörde kazancın çok da yüksek olmamasıdır.
Rehber öğretmenin görevleri çalıştığı kuruma göre ufak farklılıklar gösterebilir. Kariyer danışmanlık sitelerinde özel işletmeler tarafından verilen rehber öğretmen iş ilanlarında rehber öğretmen iş tanımı şu şekilde yapılmıştır:
Rehber öğretmen tarafından sunulan rehberlik hizmetleri genellikle psikolojik danışmanlık ile karıştırılır. Rehberlik ve psikolojik danışmanlık arasındaki farklar aşağıdaki tablodaki gibidir:
Rehberlik |
Psikolojik Danışma |
Süre belli değildir. |
Süre bellidir. |
Konu önceden bellidir. |
Konu belli değildir. |
Uzmanlık şart değildir. Sınıf öğretmeni de rehberlik hizmeti verebilir. |
Yalnızca uzmanlar tarafından verilebilir. |
Etkinlikler bilişsel alana yöneliktir. |
Etkinlikler duygusal yönle ilgilidir. |
Genellikle rehber öğretmenin odasında verilse de rehberlik hizmetleri için özel bir oda gerekli değildir. |
Özel bir mekân gereksinimi söz konusudur. |
Standart kurallar vardır. |
Gizlilik, gönüllülük gibi birtakım kurallar vardır. |
Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü tarafınca yayımlanan “Rehber Öğretmen El Kitabı”nda rehber öğretmenin görev ve sorumlulukları şöyle sıralanmıştır:
Rehber öğretmen, eğitim kurumu müdürünün verdiği talimatları yerine getirmekle yükümlüdür. Görev ve sorumluluklarını yerine getirirken hem sınıf öğretmeni hem diğer öğretmenler ile iletişim halindedir. Çalışma alanı rehabilitasyon merkezi olan bir rehber öğretmen, sosyal hizmet uzmanı, psikolog ile iş birliği içinde olmalıdır. Rehber öğretmenler, veliler ile iletişim kurduklarında gerektiğinde onları ilgii kurumlara yönlendirir.
Rehber Öğretmen Okulda Neler Yapar?
Rehber öğretmeni okulda rehberlik programını ve programın yıllık uygulama planını hazırlar, uygular ve rehberlik çalışmalarını raporlar. Okulda rehber öğretmenin görevleri geniş kapsamlıdır. Öğrencilerin “rehber hocası” olarak ifade ettikleri rehber öğretmenin en temel görevi öğrencilere rehberlik hizmeti sunmaktır.
Rehber Öğretmen Nerelerde Çalışabilir?
Bir rehber öğretmen resmi ve özel okullarda, dershanelerde, Rehberlik Araştırma Merkezleri’nde (RAM), halk eğitim merkezlerinde, çocuk yuvalarında, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışabilir. İşletmelerin insan kaynakları ve eğitim departmanında da rehber öğretmenlere ihtiyaç duyulur. PDR mezunu rehber öğretmen, MEB onaylı aile danışmanlığı sertifikası alarak kendi aile danışmanlığı merkezini de kurabilir.
Rehabilitasyon Merkezlerinde Rehber Öğretmen Ne İş Yapar?
Rehabilitasyon merkezlerinde özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların sorumluluk alma, grup içinde aktif olma, iş birliği yapma gibi beceriler geliştirmesi sağlanır. Rehber öğretmenin görevi de bu amaca uygun olarak rehberlik hizmeti vermektir. Rehber öğretmen, rehabilitasyon merkezlerinde sosyal hizmet uzmanları, psikologlar ve doktorlarla iş birliği içinde çalışır.
Rehber Öğretmen Maaşı Ne Kadar?
Kariyer.net verilerine göre rehber öğretmen maaşı aylık 35.100 TL’dir. Kamu sektöründe rehber öğretmenlerin aldığı maaş, kadro derecesine, ek ödemelere göre değişir. Deneyimli rehber öğretmenler, özel sektörde de kamu sektöründe de yüksek maaş alır.
Kimler Rehber Öğretmenlik Yapabilir?
Dershanede, kolejde veya lisede rehber öğretmen olmak için PDR mezunu olmak gerekir. Kamuda rehber öğretmen atamaları KPSS puanı ile yapılır. Mesleği icra etmek için etkili iletişim becerilerine ve ikna yeteneğine sahip olmak da kritik önem taşır.
Sonuç olarak;
Rehber öğretmen ne iş yapar merak edenler için konuyu ayrıntılı şekilde ele aldık. PDR mezunuysanız rehber öğretmen olarak çalışabileceğiniz gibi aile danışmanı da olabilirsiniz. Aile danışmanlığın eğitim sayfamızdaki ön kayıt formunu doldurarak eğitim ve sertifikasyon süreci hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.