Bilirkişi Nasıl Olunur? Bilirkişi Olma Şartları 2025

Bazı meslekler vardır ki mesleki ünvana sahip olma şekli de iş tanımı da gizemini korur. Bilirkişilik de bunlardan biridir. Siz de bilirkişi nedir, bilirkişi nasıl olunur öğrenmeye ihtiyaç duyuyorsanız doğru sayfadasınız. Detaylı bilgi edinmek için içeriğimizin devamını okumanızı öneririz.

Bilirkişi Nedir?

Tarım dışındaki tüm alanlarda bilirkişi ifadesini duymuşsunuzdur. Bu mesleki ünvana nasıl sahip olabileceğiniz hakkındaki detayları aktarmadan önce bilirkişi ile kastedilenin ne olduğu konusuna açıklık getirmeliyiz. 6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu bilirkişiyi, “Çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde oy ve görüşünü sözlü veya yazılı olarak vermesi için başvurulan gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi” şeklinde tanımlamıştır.

Bilirkişi Türk Ceza Yasası’nın 284. Maddesi gereğince kamu görevlisidir. Bir kurumun bilirkişi görevlendirmesindeki amaç, özel veya teknik bilgi gerektiren konularda hâkim veya Cumhuriyet savcısının aydınlatılmasıdır. Bu bağlamda bilirkişinin sorumlulukları şöyle sıralanabilir:

• Konunun sorumluluğunu üstlenmek,
• Tarafsız yaklaşımla görüş sunmak, rapor vermek.

Bilirkişi olmak isteyenler şartları karşılıyorsa Bilirkişi Daire Başkanlığı'na başvuru yapabilirler. Birçok uzmanlık alanında bilirkişiye ihtiyaç duyulur.

Nasıl Bilirkişi Olunur?

Bilirkişilerin hazırladığı raporlar takdiri delil olarak kabul edilir ve kararı belirler. Dolayısıyla bilirkişi olmak için belirli bir eğitimden geçmek ve belirli niteliklere sahip olmak gerekir. Her meslekte farklı eğitim gereklilikleri söz konusudur. Ayrıca Bilirkişilik Yönetmeliği gereğince adli ve idari yargı alanında yürütülen her türlü bilirkişilik faaliyetinde bulunmak için bilirkişilik temel eğitimi almak ve sertifikaya sahip olmak gerekir. Bilirkişi temel eğitimi konuları şöyledir:

• Yargılama Hukukuna İlişkin İlkeler ve İspat Hukukuna İlişkin Temel Kavramlar
• Bilirkişinin Nitelikleri, Ödevleri ve Etik İlkeler
• Bilirkişi İncelemesi
• Rapor Yazımı Usul ve Esasları

Bilirkişilik temel eğitimine katılarak sertifika sahibi olan kişiler, Adli ve İdari Yargı Komisyon Başkanlıkları tarafından yapılan bilirkişilik ilanında belirtilen diğer şartları da sağlamalıdır. Bilirkişi olma süreci adım adım şöyledir:

1. Bilirkişilik temel eğitimi almak,

2. Bilirkişilik siciline kayıt olmak,

3. Bilirkişilik Daire Başkanlığı ile Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerinin internet sitesinde yayımlanan bilirkişi ilanını takip etmek ve gerekli belgeleri hazırlamak suretiyle bilirkişilik başvurusu yapmak.

BİLİRKİŞİLİK BAŞVURU ŞARTLARI

2025 yılında yayımlanan bilirkişi ilanında belirtilen şartlar:

• “26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa dahi devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar ile zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak
• Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak
• Daha önce kendi isteği dışında listeden sürekli olarak çıkarılmamış ve tüketici hakem heyetleri nezdinde bilirkişilik yapmaktan yasaklanmamış olmak
• Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten sürekli olarak yasaklanmamış olmak
• Meslek mensubu olarak görev yapabilmek için ilgili mevzuat gereği aranan şartlara haiz olmak ve 17’nci maddenin birinci fıkrasının (e) bendinde “Temel ve alt uzmanlık alanlarını gösteren diploma, mesleki yeterlilik belgesi, uzmanlık belgesi, ustalık belgesi veya benzeri belgelerin asılları ve örnekleri” şeklinde belirtilen belgelere sahip olmak
• Bilirkişilik temel eğitimini başarıyla tamamlamak
• Bilirkişilik yapacağı alanda en az üç yıl fiilen çalışmış olmak
• Başvuru yapılan İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan liste dışında başka bir listede kayıtlı olmamak”

BİLİRKİŞİLİK BAŞVURU EVRAKLARI

2025 yılında yayımlanan bilirkişi ilanında belirtilen başvuru evrakları:

• “Vukuatlı nüfus kayıt örneği
• Başvuru yapılan İl Müdürlüğünün bulunduğu yer il sınırları içinde ikamet edildiğine veya mesleki faaliyetin yürütüldüğüne dair yazılı beyan
• Adli sicil kaydı belgesi
• Görev belgesi ile meslekten çıkarılma cezası alınmadığına veya sanat icrasından yasaklı durumda olunmadığına dair belge (meslek kuruluşu ya da çalışılan kurumdan alınır)
• Bilirkişilik yapılacak alanda en az üç yıllık deneyimi gösteren belge
• Diploma, mesleki yeterlilik belgesi, uzmanlık belgesi, ustalık belgesi veya benzeri belgelerin asılları ve örnekleri
• Son üç ay içinde alınmış oda faaliyet belgesi veya oda kayıt belgesi
• İki adet vesikalık fotoğraf
• Bilirkişilik temel eğitimi ile verilen belgenin aslı ve örneği
• Banka hesabına ilişkin bilgilerin bildirildiği yazılı beyan
• e-tebligat adresini gösteren belge veya e-tebligat adresini gösteren yazılı beyanlar (tebligatların Hazine ve Maliye Bakanlığının e-tebligat altyapısı ile yapılması için)”

BİLİRKİŞİLİK YEMİNİ

“Bilirkişilik görevimi sadakat ve özenle, bilim ve fenne uygun olarak, tarafsız ve objektif bir biçimde yerine getireceğime, namusum, şerefim ve kutsal saydığım bütün inanç ve değerlerim üzerine yemin ederim.”

Bilirkişi Olmak İçin Ne Gerekir?

Bilirkişi olmak için genellikle lisans mezunu olmak gerekir. Lisans mezunları beş yıllık mesleki kıdem kazanmış olmalıdır. Meslekte uzmanlığını gösteren kişiler temel bilirkişilik eğitimine katılarak aldığı belge ile bilirkişi olmak için başvuruda bulunabilir.

Hangi Meslekler Bilirkişi Olabilir?

Bilirkişi olabilecek birçok meslek vardır. Nitekim birçok farklı alanda bilirkişi görevlendirmesi yapılabilir. Genel olarak bilirkişi olan meslekler; aile danışmanlığı, mali müşavirlik, avukatlık, mühendislik meslekleridir.

Mahkemede Bilirkişi Raporundan Sonra Ne Olur

Mahkemeler bilirkişinin görüşlerine ihtiyaç duyar. Bilirkişi tarafından verilen rapora göre hüküm verilir. Karar bilirkişi raporuna göre verildiğinden rapora itiraz etme hakkı da vardır.

Herkes Bilirkişi Olabilir Mi?

Bilirkişilik şartları Bilirkişilik Kanunu ile belirlenmiştir. Şartları karşılayan herkes bilirkişi olabilir. Genel olarak bilirkişilikte lisans diplomasına veya mesleki yeterlilik belgesine sahip olmak gerekir. Örneğin, aile danışmanlarının bilirkişi olması için hem aile danışmanlığı sertifikasına hem mezun oldukları okulun diplomasına hem de deneyimi gösteren belgeye ihtiyaçları olur. Hukuk fakültesi mezunları, ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu belgelendirmediği sürece bilirkişi olarak görevlendirilemez.

Bilirkişi Başvurusu Nereye Yapılır?

Bilirkişi başvurusu ilk derece mahkemesi adli veya idari yargı adalet komisyonuna yapılır. Başvuru tarihleri bilirkişilik bölge kurulu web sitesinde yayımlanır. Başvurular http://bilirkisi.uyap.gov.tr adresinden yapılabilir.

Aile Danışmanı Bilirkişi Nasıl Olunur?

Aile danışmanlığı bilirkişiye en çok ihtiyaç duyulan alanlardan biridir. Aile danışmanı bilirkişi olmak için öncelikle aile danışmanı ünvanına sahip olmak üzere eğitim ve sertifika almış olmak gerekir. Bilirkişilik eğitimi alan ve meslekte 5 yıl deneyim kazanan aile danışmanları, bilirkişilik belgesi ile adliyelerde çalışma fırsatına sahip olabilirler.

Sonuç olarak;

Bilirkişi nasıl olunur merak edenler için rehber minvalinde içerik hazırlayarak konuya açıklık getirdik. Bilirkişi yetkili olan kişi anlamındadır. Hangi konuda bilirkişi olursanız olun kişisel ve mesleki gelişiminizi yatırım yapmanızı öneririz. Özellikle de diksiyon, zaman yönetimi katılmak bilirkişiler için önem taşır.