Günümüzde arı nesli ve arı sağlığı büyük tehdit altındadır. Başta küresel ısınma, bilinçsiz tarım ve yeşil alanların tahribatı gibi sebepler her gün arı biyoçeşitliliğini ve ar nüfusunu olumsuz olarak etkilemektedir.
Arı sağlığı tüm dünyada olduğu gibi ne yazık ki Türkiye’de de tehdit altındadır. Yerküre için hayati öneme sahip olan arıların sağlığı noktasında için başta bilim insanları olmak üzere arıcılar, sendikalar ve çevreciler deyim yerindeyse isyan etmektedirler.
Bu sebeple arı nüfusunun düşüşünün önüne geçmek ve arı ölümlerini engellemek üzere çalışmalara büyük bir hızla devam etmektedir. Arıların doğadaki tozlaşma rolleri ücretsiz olabilir fakat bu durumun korunması ve sürdürülebilmesi için yatırım yapılması kesinlikle şarttır.
Türkiye arıcılığa uygun coğrafyası ve zengin florası ile arı materyalindeki genetik varyasyon konusunda da arıcılıkta söz sahibi ülkelerden biri durumundadır. Ülkemizde 10.000'in üzerinde doğal çiçekli bitki türü yetişmektedir. Dünya'da belirlenmiş ballı bitki türlerinin %75'i ülkemizde bulunmaktadır. Her coğrafi bölgemiz arıcılık açısından kendine özgü çok değişik bitki türlerini barındırmaktadır. Bu noktada ülkemiz hem arıcılık için hem de arı sağlığı için kilit rol oynamaktadır.
Gelin şimdi hep birlikte temel arı sağlığı bilgilerini inceleyelim.
-Sağlıklı kovanlara koruyucu amaçlı antibiyotik verilmesi, sağlıklı arının bağışıklık sistemini zayıflatacağından, hastalıklara karşı dayanıksız hale gelmelerine neden olacaktır. Arılarınıza kesinlikle antibiyotik vermeyiniz.
-Kaynağı belli olmayan veya hastalık geçirmiş arılıklardan alınan ballarla arılarınızı beslemeniz, kovanlarınızda hastalık riskini arttıracaktır. Arılarınızı hastalıklardan korumak için temiz ve güvenli ballarla besleyiniz.
-Kovanların yerden yükseltilerek bir sehpa üzerine alınması, nemden korunması ve kovanda iyi bir havalanmanın sağlanması, arılarda kireç hastalığı riskini en aza indirecektir.
-Arı ve insan sağlığı açısından, kovanlarda hastalık ve zararlılarla mücadele için, mutlaka ruhsatlı ilaçlar, kullanma talimatlarında belirtildiği şekilde, belirtildiği zamanda ve belirtildiği dozda kullanılmalıdır.
-Arılıkta kullanılan alet ve ekipmanların sık sık temizlenip dezenfekte edilmesi kovanlara hastalık bulaşma riskini en aza indirir.
-Arı ve ana arı alımlarını herhangi bir hastalık bulaşığının olmadığından emin olduğunuz yerlerden yapınız.
-Hastalıklı kovanların kontrolünde kullanılan aletlerin tamamen dezenfekte edilmeden sağlıklı kovanlarda kullanılması hastalığın yayılmasına neden olacaktır. Hastalıklı kovanlarda kullandığınız ekipmanları dezenfekte etmeden sağlıklı kovanlarda kullanmayınız.
-Kovanlardaki küflü, aşırı esmerleşmiş ve kırık petekli çerçeveleri çıkartarak, ihtiyaç varsa yerine önceki yıldan kalan temiz petekler verilmesi kovanı hastalıklardan koruyacağı gibi hızlı gelişmesini de teşvik etmektedir.
Amerikan Yavru Çürüklüğü arı larvalarının ölümüne sebep veren bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalığın temel etkeni Bacillus Larvae isimli sporla üreyen bir bakteridir. Güçlü kolonilerde eğer hastalık yeni yayılmaya başlamışsa hastalığın farkına varmak oldukça zordur. Hastalık ilerledikçe kolonide sürekli bir arı azalması göze çarpar.
Avrupa Yavru Çürüklüğü ise daha çok bal arısı larvalarında görülen çok bulaşıcı, öldürücü bakteriyel bir hastalıktır. Dünyanın pek çok yerinde yaygın olmakla birlikte bazı bölgelerde de Amerikan Yavru Çürüklüğünden daha da etkili olduğu belirlenmiştir.
Hastalık belirtileri ve hastalık durumda yapılması gerekenler temel olarak aşağıda belirtildiği gibidir;
Varroa arı biti diye bilinen bir parazit türüdür. Bu tür bal arılarında bulunan, hemolenfi sıvısıyla beslenen, kuluçkalıkta ana arıdan önce petek gözlerine bıraktığı yumurtalarla üreyen ve arının doğumundan önce dünyaya gelen canlılara denir. Arılar için oldukça zararlı olan bu parazit türünün kovanlardan ve kolonilerden kesinlikle uzak tutulması gerekmektedir.
Varroa belirtileri ve yayılması durumda yapılması gerekenler aşağıda yer almaktadır.
Nosema apis, erişkin bal arılarında hastalık oluşturmaktadır. Erişkin arıların sindirim sistemi yoluyla hücre içlerine giren bu sporlar orada çoğalarak damarları patlatır arıların çoğu zaman ölümüne sebep olurlar. Hastalık, daha çok işçi arılarda görülmektedir. Nosema işçi arıları öldürmese bile ömürlerini kısaltır ve verimlerinin azalmasına sebep olur.
Aynı zamanda Nosema daha çok rutubetli yerlerde ve genellikle rutubetin çok olduğu ilkbahar mevsimiyle üreme dönemlerinde görülür.
Bal arısı kolonilerinden verim elde edebilmek için hastalıklarla etkin bir şekilde mücadele etmek gereklidir. Aksi halde koloni verimsizliğinden ve verim düşüklüğünden dolayı koloni tamamen telef olacaktır. Bu nedenle ekonomik arıcılık yapılması ve kayıpların en aza indirilmesi amacıyla sağlık koruma ve gerekirse tedavi işlemlerinin tam ve zamanında yapılması gerekmektedir. Bu konuyla ilgili detaylı bilgileri Arıcılık Eğitimi alarak edinebilirsiniz.