Türkiye’de lisans mezuniyetinde en yüksek istihdam oranının özel eğitim öğretmenliğinde olduğunu biliyor muydunuz? TÜİK Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri 2023 Raporu’na göre Özel Eğitim Öğretmenliği bölümünde istihdam oranı yüzde 96,2’dir. Ortalama ilk iş bulma süresi ise 14,4 aydır. Meslek sizin için de cezbediciyse ve özel eğitim öğretmeni nasıl olunur öğrenmek istiyorsanız doğru sayfadasınız. Özel eğitim öğretmeni olma şartları hakkındaki detayları içeriğimizin devamında bulabilirsiniz.
Özel eğitim hizmetlerinin yayınlığı ve kalitesi ülkenin eğitim kalitesini belirleyen unsurlardan biridir. Dolayısıyla bu alanda hizmet verebilecek nitelikli öğretmenlere ihtiyaç vardır. Özel eğitim öğretmeninin görevlerini ve özel eğitim öğretmeni ünvanı kazanma sürecini detaylandırmadan önce özel eğitim kavramını tanımlamalıyız. 30471 sayılı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde özel eğitim kavramı şöyle tanımlanmıştır: “Bireysel ve gelişimsel özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından anlamlı düzeyde farklılık gösteren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiş eğitim programları ve özel olarak yetiştirilmiş personel ile uygun ortamlarda sürdürülen eğitimi”
Özel eğitimin amaçları, farklı ve özel gereksinimli çocukların yetersizliğinin engele dönüşmesini önlemek, onların topluma kaynaşmasını sağlamak, bağımsız ve üretici bireyler olmalarını sağlamaktır. Bu noktada en büyük görev özel eğitim öğretmenine düşer. Özel eğitim öğretmeni, eğitim programlarını özel eğitim gerektiren çocukların gereksinimlerine göre bireyselleştiren ve eğitsel destek veren öğretmendir. Kamu ve özel sektörde özel eğitim öğretmeninin iş tanımı küçük farklılıklar gösterebilir. Bununla birlikte genel olarak özel eğitim öğretmeninin görevlerini şöyle sıralayabiliriz:
Özel eğitim öğretmenleri, bu görevlere ek olarak gereksinimli öğrencilerin ebeveynleriyle, bakıcılarıyla, doktorlarıyla ve diğer öğretmenleriyle iş birliği içinde çalışmakla yükümlüdür. Özel öğretmenlerin istihdam alanları;
Özel eğitim öğretmenleri, lisansüstü eğitimlerini tamamlamaları durumunda üniversitelerde akademisyen olarak da çalışabilirler.
Özel eğitim öğretmeni olmak birtakım şartları karşılamak gerekir. Elbette en önemli şart eğitim almış olmaktır. Mesleğin gerektirdiği kişisel özelliklere sahip olmak da kritik önem taşır. Özel eğitim olma süreci adım adım şöyledir:
Özel eğitim öğretmenliği bir öğretmenlik branşıdır. Dolayısıyla özel eğitim öğretmeni ünvanı ile öğretmenlik yapmak için eğitim fakültelerinin Özel Eğitim Öğretmenliği lisans programını tamamlamış olmak şarttır. Sözel puan türüyle öğrenci kabul eden bölümde özel eğitim verebilecek öğretmenler yetiştirmek amaçlanır. Amaca yönelik olarak okutulan derslerden birkaçı şöyledir:
· Bireyselleştirilmiş Eğitim ve Geçiş Planlarının Hazırlanması
Özel eğitim hizmetlerinin niteliğini arttırmak için özel ve kamu sektöründe bölüm mezunu olma şartı getirilmiştir. Sınıf Öğretmenliği veya Çocuk Gelişimi Bölümü mezunlarının özel eğitim öğretmeni olabilmesi için ekstra eğitim sürecinden geçmesi gerekir. Lisans eğitimi alma fırsatı olmayan kişilerin özel eğitim alanında öğretmen yardımcısı gibi ünvanlarla çalışabilmesi için özel kurs merkezleri tarafından verilen özel eğitim sertifikası alması gerekir. Özel eğitim sertifikasına sahip olmak ücretli özel eğitim öğretmeni olmak isteyenler için avantaj sağlar.
Özel eğitim öğretmeni olmak için yasal prosedür bakımından gerekli eğitimleri tamamlamak yeterlidir. Meslekte başarılı olmak ve özel eğitim öğretmeni olarak kariyere devam edebilmek için belirli özelliklere sahip olmak gerekir. Kariyer danışmanlık sitelerinde yayımlanan özel eğitim öğretmeni iş ilanları doğrultusunda özel eğitim öğretmenlerinin şu özelliklere sahip olmaları gerektiğini söyleyebiliriz:
Sıraladığımız özelliklere sahip olmayan veya çocuklarla iletişim kurma konusunda sorunlar yaşayan kişiler, gerekli eğitimleri almış olsa bile meslekte başarılı olamayacaklardır.
Kamu sektöründe özel eğitim öğretmeni olmak için bölüm mezunu olmak yeterli değildir. Mezunların KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) puanına sahip olması gerekir. Hem merkezi atamalarda hem de sözleşmeli alımlarda KPSS puanı önemli bir kriterdir. Özel eğitim öğretmenliği atama puanları her yıl farklılık gösterir. 2024 yılında atama sayısı 2499, başvuru sayısı 240, sözlü sınav taban puanı 68,268375, KPSS taban puanı ise 50,00556 olmuştur.
Kimler Özel Eğitim Öğretmeni Olabilir?
Yalnızca 4 yıllık özel eğitim öğretmenliği lisans programını tamamlayanlar özel eğitim öğretmeni olabilirler. Özel eğitim öğretmeni olmak için meslekle uyumlu kişisel özelliklere sahip olmak da önemlidir. Empati yeteneğinin yüksek olması, çocuklarla iletişimde iyi olmak ve sabırlı olmak bu özelliklere örnektir.
Çocuk Gelişimi Mezunu Özel Eğitim Öğretmeni Olarak Atanabilir Mi?
Çocuk gelişimi ön lisans mezunları özel eğitim öğretmeni olarak atanamaz. 4 yıllık çocuk gelişimi lisans programından mezun olanlar ise pedagojik formasyon almak suretiyle özel eğitim öğretmeni olarak atanabilir. Yani, çocuk gelişimi mezununun direkt olarak özel eğitim öğretmeni olarak atanabilmesi için eğitim sürecinden (formasyon) geçmesi gerekir.
Özel Eğitim Öğretmeni Olmak Nasıl Bir Duygu?
Özel eğitim öğretmenliği hakkında en çok merak edilen konulardan biri de bu alanda öğretmenlik yapmanın nasıl bir his olduğu yönündedir. Bu kişisel olarak değişir. Ancak özel eğitim öğretmenliği yaparak özel gereksinimli çocukları topluma kaynaştırmak şüphesiz manevi haz verecektir. Özel eğitim öğretmenliği yorumlar mesleğin duygusal yükünün yoğun olduğu yönündedir.
Sertifika ile Özel Eğitim Öğretmenliğine Geçiş Yapılır Mı?
Özel eğitim sertifikası, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde yardımcı eleman olarak çalışmaya olanak tanır. Sınıf öğretmenliği lisans programından mezun olanların sertifika ile özel eğitim öğretmenliğine geçiş yapması mümkündür. Ancak bu noktada tek başına sertifikaya sahip olmak yeterli değildir.
Özel Eğitim Öğretmenliği Kaç Puanla Alıyor?
Özel eğitim öğretmenliği TYT-AYT netleri yıllara göre değişir. Bölümü okumak ve özel eğitim öğretmeni olmak için kaç net yapmak gerektiğini anlamak için bölüme giren son kişinin puanını bilmek gerekir. Örneğin, Hacettepe Üniversitesi özel eğitim öğretmenliği bölümüne son yerleşen kişinin taban puanı 408,60672 başarı sırası ise 2282 olmuştur.
Sonuç olarak;
Özel eğitim öğretmeni olmak isteyen kursiyerlerimiz ve okurlarımız için özel eğitim öğretmeni nasıl olunur konusuna açıklık getirdik. Bölümü okumak veya formasyon ile geçiş yaparak öğretmen olmak için şansınız yoksa sertifika alarak özel eğitim alanında yardımcı eleman olarak çalışma fırsatı bulabilirsiniz. Özel eğitim öğretmenliği sertifikası hakkında ücretsiz olarak detaylı bilgi edinmek için eğitim sayfasındaki ön kayıt formunu doldurabilirsiniz.
İndirimli